این حوادث وحشتناک، مردم عراق را سخت تکان داد و آنها را از رخوت و سستی بدر آورد و ماهیت

اصلی حکومت اموی را تا حدی آشکار نمود.

در همان حال که رؤسای قبال؛ از آثار و منافع پیمان صلح امام حسن «ع» بهره‌مند می‌شدند، مردم عادی عراق، کم‌کم به ماهیت اصلی حکومت بیدادگر و خودکامه معاویه که بپای خود به سوی آن رفته و دست خود، آن را تثبیت نموده بودند، پی می‌بردند. [76] .

مردم عراق وضع خود را در زمان حکومت علی «ع» بیاد آورده حسرت می‌خوردند و از کوتاهی‌هائی که در پشتیبانی از علی «ع» مرتکب شده بودند و نیز از صلحی که با اهل شام برقرار نموده بودند، انگشت ندامت به دندان میگزیدند، هر وقت بهم می‌رسیدند، یکدیگر را بخاطر گذشته‌ها سرزنش نموده درباره اینکه در آینده چه می‌توانند بکنند، به فکر و اندیشه فرومی‌رفتند بطوری که بیش از چند سال نگذشت که پی در پی هیئت‌های

نمایندگی از طرف عراقیان به محضر امام حسن «ع» شرفیاب شده از آنحضرت می‌خواستند بر ضد معاویه قیام کند [77] .

بنابراین دوران صلح امام حسن (ع) دوران آمادگی و تمرین برای جنگ بشمار می‌رفت تا روز موعود- روزی که جامعه اسلام آمادگی و یارای انقلاب داشته باشند - فرارسد.

روزی که امام حسن (ع) صلح کرد هنوز اجتماع به آن پایه از درک و استعداد نرسیده بود که هدف امام را تأمین کند، آن روز هنوز جامعه اسلامی اسیر زنجیرهای آمال و آرزوها بود، آمال و آرزوهائی که روح شکست را در آنها تزریق کرده بود.

از این رو هدفی که امام حسن (ع) تعقیب می‌کرد، این بود که افکار عمومی را برای قیام بر ضد حکومت اموی آماده کند و به مردم فرصت دهد تا خود بیندیشند و به حقایق اوضاع و اساس حکومت اموی پی ببرند و

مخصوصا با اشارتهائی که حضرت مجتبی (ع) به ستمگریها و جنایات حکومت اموی و زیر پا گذاشتن احکام اسلام؛ می‌فرمود، افکار مردم را کاملا بیدار می‌کرد. [78] .

کم‌کم این آمادگی قوت گرفت بطوری که شخصیتهای بزرگ عراق متوجه حسین بن علی (ع) شده از او می‌خواستند قیام کند. [79] .

هریک از جنایتهای معاویه بلافاصله در مدینه طنین می‌افکند و محور بحث و اجتماعاتی به شمار می‌رفت که حسن بن علی «ع» با شرکت بزرگان شیعه در عراق و حجاز و مناطق دیگر اسلامی تشکیل می‌داد، برای نمونه هنگامی که معاویه حجر بن عدی و همراهان او را کشت عده‌ای بزرگان کوفه نزد حسین (ع) آمده، جریان را به حضرت خبر دادند و موجی از نفرت در همه قشرهای باایمان برانگیخت.

این مطالب نشان میدهد که در آن هنگام جنبش منظمی بر ضد حکومت اموی شکل می‌گرفت که مبلغین و عوامل موثر آن همان پیروان اندک و صمیمی امام حسن «ع» بودند که امام از کشته شدن آنها دریغ ورزید و با معاویه صلح کرد. هدف این گروه این بود که از رهگذر جنایاتی که در سراسر دوران حکومت معاویه موج می‌زد، روح انقلاب را در دلهای مردم برانگیزند تا روز موعود فرارسد! [80] .