قال على (عليه السلام):
«ما بَعُدَ كائِنٌ وَ ما قَرُبَ بائِنٌ»;
«آنچه خواهد آمد دور نيست و آنچه جدا شدنى است نزديك نمى باشد»(1).

شرح و تفسير

اين حديث در واقع اشاره به دنيا و آخرت دارد; «آخرت» «كائن» است، يعنى خواهد آمد; بنابراين آنچه خواهد آمد بعيد و دور از دسترس نمى باشد. امّا «دنيا» به هر حال جدا مى شود و «بائن» است و آنچه جدا شدنى است نزديك نيست. خلاصه دنيايى كه ظاهراً نزديك است، دور است و جدا شدنى! امّا آخرتى كه ظاهراً دور است، نزديك است و جاودانه!
تعبيراتى كه در مورد دنيا و آخرت در آيات قرآن و روايات معصومان (عليهم السلام) آمده، فراوان است و علّت اصرار زياد روى اين مسأله، غفلتى است كه متأسّفانه بر ما انسان ها عارض مى گردد.
متأسّفانه منطق برخى از مردم، همانند منطق عمر بن سعد ـ لعنة الله عليه ـ است، آن ها مى گويند: «دنيا نقد است و آخرت نسيه، نقد را نبايد به خاطر نسيه رها كرد!»(2).
دنيا نقد و آخرت نسيه است و انسان عاقل نقد را به نسيه نمى فروشد!» (منهاج الدموع، صفحه 291).
در حالى كه نه دنيا نقد است و نه آخرت نسيه; بالاترين مقام ها و موقعيّت ها با يك چشم بر هم زدن از بين مى رود. اين چه نقد بى ارزش و ناپايدارى است!
در روايت است كه «وقتى اهل آخرت به دنيا نگاه مى كنند، تمام عمر دنيا در نظر آن ها به اندازه لحظه دوشيدن شير از يك شتر بيش تر طول نمى كشد». امّا آخرت جاويدان است و ما بايد اين حقيقت را قبول كنيم و بدان ايمان بياوريم و آثار ايمان به آن در اعمال و گفتار و اعتقادات ما ظاهر و آشكار گردد. همان گونه كه اگر چراغى در خانه اى روشن شود، نور از تمام منافذ آن خانه به بيرون پرتوافشانى مى كند.

1. بحار الانوار، جلد 74، صفحه 419.
2. هنگامى كه «ابن زياد» از «عمر بن سعد» خواست كه به جنگ امام حسين (عليه السلام) برود، عمر مهلت خواست كه يك شب در اين مورد فكر كند، او در آن شب اشعارى در مورد حيرت و سرگردانى خود گفت، كه يك بيت آن چنين است:
«الا انما الدنيا لخير معجل *** و ما عاقل باع الوجود بدين