1- امام حسن «ع» فردی شجاع و باشهامت بود و هرگز ترس و بیم در وجود او راه پیدا نمی‌کرد، او در راه پیشرفت اسلام از هرگونه جانبازی دریغ نمی‌ورزید و همواره آماده مجاهدت در راه خدا بود. چنانکه در جنگ جمل، در رکاب پدر خود امیرمؤمنان «ع» در خط مقدم جبهه می‌جنگید و از یاران دلاور و شجاع علی «ع» سبقت

می‌گرفت و بر قلب سپاه دشمن حمله سختی میکرد [21] .

پیش از شروع این جنگ، بدستور پدر، همراه عمار یاسر و تنی چند از یاران امیرمؤمنان «ع» وارد کوفه شد و مردم کوفه را جهت شرکت در این جهاد دعوت کرد [22] .

او وقتی وارد کوفه شد که هنوز «ابوموسی اشعری» (یکی از مهره‌های فاسد حکومت عثمان) بر سر کار بود و با حکومت عادلانه امیرمؤمنان «ع» مخالفت نموده از جنبش مسلمانان در پشتیبانی از مبارزه آنحضرت با پیمان‌شکنان، جلوگیری می‌نمود، با اینحال حسن بن علی (ع) توانست علی‌رغم کارشکنیهای ابوموسی و هم‌دستانش متجاوز از 9 هزار نفر را از شهر به میدان جنگ گسیل بدارد. [23] .

و نیز در جنگ صفین؛ در بسیج عمومی نیروها و گسیل داشتن ارتش امیرمؤمنان «ع» برای جنگ با سپاه معاویه نقش مهمی بعهده داشت و با سخنان پرشور و مهیج، مردم کوفه را به جهاد در رکاب امیرمؤمنان «ع» و سرکوبی خائنان و دشمنان اسلام دعوت می‌فرمود [24] .

آمادگی او برای جانبازی در راه حق بقدری بود که امیرمؤمنان در جنگ صفین از یاران خود خواست که او و برادرش حسین بن علی «ع» را از ادامه جنگ با دشمن بازدارند تا نسل پیامبر «ص» با کشته شدن این دو شخصیت از بین نرود [25] .

امام حسن مجتبی (ع) هرگز در بیان حق و دفاع از حریم اسلام نرمش نشان نمی‌داد و علنا از اعمال ضد اسلامی معاویه انتقاد می‌کرد و سوابق زشت و ننگین معاویه و دودمان بنی‌امیه را بی‌پروا فاش می‌ساخت.

مناظرات و احتجاجهای مهیج و کوبنده حضرت مجتبی «ع» با معاویه و مزدوران و طرفداران او نظیر: عمروعاص، عقبة بن ابی‌سفیان، ولید بن عقبه، مغیرة ابن شعبه، و مروان حکم، شاهد این معنی است [26] .

حضرت مجتبی «ع» حتی پس از انعقاد پیمان صلح (که قدرت معاویه افزایش یافت و موقعیتش بیش از پیش تحکیم شد) بعد از ورود معاویه به کوفه؛ بر فراز منبر نشست و انگیزه‌های صلح خود و امتیازات خاندان علی «ع» را بیان نمود و آنگاه در حضور هر دو گروه با اشاره به نقاط ضعف معاویه، با شدت و صراحت از روش او انتقاد کرد. [27] .

پس از شهادت امیرمؤمنان و صلح امام حسن «ع»، خوارج تمام قوای خود را بر ضد معاویه بسیج کردند، در کوفه به معاویه خبر رسید که «حوثره اسدی» یکی از سران خوارج بر ضد او قیام کرده و سپاهی دور خود

گرد آورده است.

معاویه برای تحکیم موقعیت خود و برای آنکه وانمود کند که امام مجتبی «ع» مطیع و پیرو اوست، به آنحضرت که راه مدینه را در پیش گرفته بود، پیامی فرستاد که شورش حوثره را سرکوب سازد و سپس به سفر خود ادامه دهد.

امام «ع» به پیام او پاسخ داد که: من برای حفظ جان مسلمانان از جنگ با تو خودداری کردم این معنی موجب نمیشود که از جانب تو با دیگران بجنگم، اگر قرار به جنگ باشد، پیش از هر کسی باید با تو بجنگم مبارزه با تو از جنگ با خوارج لازم‌تر است. [28] .