اشاره
او نه تنها از آغوش گرم و پر مهر پیامبر (ص) برخوردار بود، بلکه از مکتب تربیتی آنحضرت درس اخلاق و انسانیت نیز میآموخت.
پیشوای دوم جهان تشیع، فرزند بزرگ امیرمؤمنان (ع) حضرت امام حسن مجتبی (ع) که نخستین میوه پیوند فرخنده علی (ع) با دختر گرامی پیامبر اسلام (ص) بود، در نیمه ماه رمضان سال سوم هجرت در شهر مدینه دیده بجهان گشود. [1] .
مراسم نامگذاری و آداب اسلام مربوط به نوزاد، بوسیله پیامبر (ص) انجام گرفت و نام «حسن» که گویا
تا آن موقع در میان اقوام عرب، رایج نبوده، از طرف پیامبر (ص) برای او انتخاب گردید. [2] .
حسن بن علی (ع) از برجستهترین امتیازات خانوادگی و اصالت نسب؛ و عظمت خاندان، برخوردار بود و از همان آغاز کودکی، نه تنها از نوازشهای پدر و مادر نمونه و بافضیلتی همچون علی (ع) و فاطمه زهرا (ع) بهرهمند بود، بلکه تحت تربیت و مراقبت پیامبر (ص) بسر میبرد و فوقالعاده مورد علاقهی آنحضرت بود و عضوی از اعضای خاندان پیامبر (ص)، که کانون وحی و سرچشمه فضیلت بود، بشمار میرفت.
حسن مجتبی (ع) و برادر گرامی او حسن (ع) هر دو از طفولیت مورد احترام و محبت پیامبر اکرم (ص) بودند و پیامبر عالیقدر اسلام در مواقع مناسب، عالیترین مراتب مهر خود را نسبت به آنان مبذول میداشت ولی این مهر و محبت مانع از آن نبود که اصول تربیت و انضباط را که در زندگی اهمیت بسزائی دارد، درباره
آنان مراعات بنماید. لذا پیامبر (ص) از کوچکترین فرصت و مناسبی برای پرورش شخصیت و رشد فضائل اخلاقی فرزندان خود حسن و حسین (ع) استفاده مینمود و در این راه از هیچ کوشش فروگذار نمیکرد. چنانکه در تاریخ زندگانی پرافتخار آنان چنین میخوانیم:
در ایام کودکی حسنین (ع) روزی پیامبراکرم (ص) مشغول استراحت بود، در این هنگام حسن مجتبی (ع) آب خواست، رسول خدا روی علاقه خاصی که به فرزند خود داشت، شخصا بپا خاست و مقداری شیر دوشید و ظرف شیر را بدست حسن (ع) که حاضر بود، از جا حرکت کرد تا او نیز از شیر بخورد ولی هر چه حسین (ع) کوشش میکرد که پیامبر (ص) شیر را از حسن بگیرد و به او بدهد، کوشش او به جائی نمیرسید. فاطمه زهرا (ع) از مشاهده این صحنه در شگفت ماند و به پدر گرامی خود گفت: گویا حسن نزد تو محبوبتر است؟ پیامبر (ص) فرمود: نه، چون او اول آب خواست، روی ترتیب
و حساب، خواستم شیر را اول به او بدهم. [3] .
حضرت مجتبی (ع) هنوز کودک بود که در مجلس جد بزرگوار خود پیامبر (ص) حاضر میشد، و آیات قرآن را که نازل میشد از زبان آنحضرت میشنید و بخاطر میسپرد و چون نزد مادر برمیگشت، آنچه یاد گرفته بود، برای مادرش بازگو میکرد علی (ع) که از بیرون میآمد؛ فاطمه زهرا (ع) آنرا برای علی (ع) نقل مینمود.
روزی امیرمؤمنان از دختر پیامبر پرسید که از این آیات چگونه آگاه شدهای؟ فاطمه (ع) گفت: فرزند خردسالم حسن در محضر پیامبر (ص) مینشیند و آیات وحی را از پیامبر (ص) میشنود و سپس در منزل برای من نقل میکند. [4] .
حضرت مجتبی (ع) از دوران پرعظمت جد بزرگوارش چند سال بیشتر درک نکرد و پس از درگذشت
آنحضرت، خاطرات شیرین دوران کودکی و نوازشهای فوقالعاده پیامبر (ص) را بیاد داشت زیرا او تقریبا هفت سال بیش نداشت که پیامبر اسلام بدرود زندگی گفت و جهان اسلام را با بحران بیسابقهای روبرو ساخت بفاصله کوتاهی نیز فاطمه زهرا (ع) دیده از جهان فروبست و بر اندوه و تأثر او افزوده شد.
حسن و حسین (ع) که در اندک زمانی، هم جد و هم مادر خود را از دست داده بودند، یگانه عامل تسلیبخش و پناهگاهی که داشتند پدر مهربانشان علی (ع) بود و تنها از آغوش گرم و پرمهر او برخوردار بودند.
حسن مجتبی (ع) دوران جوانی را در کنار پدر ارجمند خود سپری کرد که پس از رحلت پیامبر (ص) از صحنه حکومت و زمامداری جامعهی اسلامی کنار مانده بود و از این رو فرصت بیشتری برای رسیدگی به امور شخصی و فرزندان خود داشت، حضرت مجتبی (ع) در این مدت ناظر فداکاریها و گذشتهای خارقالعاده پدر بود و درس مبارزه با مشکلات، و ایستادگی در برابر
سختیها را در مکتب پدر میآموخت. در دوران خلافت کوتاه مدت امیرمؤمنان (ع) نیز در همه صحنهها در رکاب پدر برای پیشبرد هدفهای مقدس اسلامی جانفشانی میکرد.
حسن بن علی (ع) از همان دوران جوانی، از لحاظ علم و دانش و فضیلت، چهرهای درخشان و ممتاز بشمار میرفت و بمناسبتهای مختلف، مسائل پیچیده علمی و قضائی را حل مینمود و به سئوالات و مشکلات مردم، پاسخ میداد.
[جمعه 1395-03-28] [ 06:07:00 ب.ظ ]