۳- اصل مداومت و استمرار

در مکتب اسلام، آموزش امری است، مداوم و مستمر و مسلمانان همیشه باید در وادی آموزش و فراگیری باشد، همان گونه که در حدیث آمده است؛ «اُطلِبُ العلمِ مِنَ المَهدِ اِلَی اللَحدِ»

چنین گفت پیغمبر راستگوی              ز گهواره تا گـور دانش بجوی

در اسلام کسب علم و فراگیری دانش، امری دائمی تلقی شده است و تحصیل علم، زمان معین و مشخصی ندارد، چنان که امام صادق علیه السلام، فرمودند:

«طَلَبُ العِلمِ فَریضَهٌ عَلی کُلِّ حال»؛ [۱] «یادگیری علم و دانش در هر حال وجب است»

و امام علی علیه السلام می فرمایند:

«وَلا یُحرَز العِلمَ الّا مَن یُعلیلُ دَرسَهُ»؛ [۲] ؛«بر دانش و معرفت دست نیابد، مگر کسی که در تحصیل خویش مداومت نماید»؛

زیرا که به فرموده ی آن حضرت دانش و معرفت، پایان نمی پذیرد. [۳]

از نظر اسلام، آموزش مفاهیم و حقایق دینی امری است که باید تا پایان عمر استمرار یابد و آدمی تحتتأثیر آن باشد. لکن دوران کودکی را می توان، دوران ملازمت و مداومت آموزه های دینی از نظر اسلام دانست، که باید والدین و مربیان بر این امر نظارت داشته و هدایت نمایند.

پیامبر گرامی اسلام صلی الله علیه و آله وسلّم، بزرگ مربی مکتب اسلام، در زمینه ی آموزش نماز و تکرار آن برای نوه ی گرامی شان، حضرت امام حسین علیه السلام، چنین رفتاری داشتند:«روزی رسول مکرم حضرت محمد صلی الله علیه و آله وسلّم، قصد خواندن نماز داشتند و امام حسین علیه السلام، در کنار جد بزرگوارشان درصدد همراهی با آن حضرت بودند، پیامبر صلی الله علیه و آله وسلّم، تکبیر گفتند، ولی امام حسین علیه السلام نتوانستند آن را تکرار کنند. پیامبر صلی الله علیه و آله وسلّم، تکبیر دوم و سوم و چهارم و پنجم و ششم را گفتند، در نهایت، برای هفتمین بار، تکبیر امام حسین علیه السلام، صحیح ادا شد و نماز آغاز گردید».

آموزش صحیح مفاهیم دینی در کودکی از چنان اهمیتی برخوردار است که اگر آموزش مفاهیم دینی در این دوران انجام نپذیرد، به آموزش در بزرگسالی نمی توان امید چندانی داشت، به عبارتی، اهمیت آموزش آموزه های دینی به کودک از سویی و طولانی بودم دوره ی ساختار ذهنی و روانی کودک انسان از سویی دیگر استمرار و مداومت در آموزش مفاهیم دینی به کودک را می طلبد. از این رو باید به موازات رشد عقلی و تحول دوران کودکی، مفاهیم اعتقادی را به کودک انتقال داد و از شتاب و فشار بی مورد در این امر پرهیز نموده اعتدال و میانه روی زیر بنای تعالیم است به گونه ای که در همه ی دستورات و مقررات آن از هر گونه افراط و تفریط جلوگیری به عمل آمده است. اسلام در عبادت، تحصیل علم، خوردن، پوشیدن و در سایر شئون زندگی، همه جا میانه روی را توصیه نموده است.

[۱]. محمد، محمدی ری شهری، العلم و الحکم فی الکتاب و السند، قم، دارالحدیث، ۱۳۷۶، ح ۷۸۰٫

[۲]. همان، ح ۱۰۵٫

[۳]. همان، ح ۱۶۵٫