معنای صلوات این است که…

استاد علامه طباطبایی(ره) می‌فرمودند: معنای صلوات این است که…

«هُوَ الَّذِی یصَلِّی عَلَیکمْ وَ مَلائِکتُهُ…»

علی (علیه السلام) می‌فرماید:

دعا یا حاجت خود را محفوف به صلوات بر رسول خدا کنید؛ زیرا صلوات بر حضرت دعایی مستجاب است و چون به همراه صلوات حاجت خود را خواسته‌اید، خدای سبحان چنین نیست که یکی از دو امام سجاد (علیه السلام) در سجادیه، روش دعا کردن و حاجت خواستن را به ما می‌آموزد؛ در بسیاری از فقرات ادعیه آن حضرت، صلوات به چشم می‌خورد، هر مطلبی را که از خدا می‌خواهد قبل یا بعدش صلوات است، چون خدا در پرتو صلوات دعای همراه آن را نیز مستجاب می‌کند.

صلواتی را که خدا و فرشتگان بر پیامبر می‌فرستند بر مؤمنان نیز می‌فرستند! مؤمن، به جایی می‌رسد که خدای سبحان و فرشتگان بر او صلوات می‌‌فرستند! در سوره احزاب هر دو مسئله بازگو شده است، یعنی هم صلوات خدا و ملائکه بر پیامبر و هم صلوات خدا و فرشتگان بر مؤمنان.

صلوات خدا، که صفت فعل اوست همان نورانی کردن است، قول خدا همان فعل خداست، وقتی توفیقی نصیب انسان شد که در فضای دلش تاریکی احساس نکرد بلکه نورانیتی دید، معلوم می‌شود صلوات الهی و فرشتگان نصیب او شده است. خدای متعال در تجلیل از پیامبر می‌فرماید:

«إِنَّ اللَّهَ وَمَلَائِکَتَهُ یُصَلُّونَ عَلَى النَّبِیِّ یَا أَیُّهَا الَّذِینَ آمَنُوا صَلُّوا عَلَیْهِ وَسَلِّمُوا تَسْلِیمًا»؛

وقتی خدا بخواهد بر پیامبر عظیم الشأن صلوات بفرستد همه فرشتگان را همراه خود ذکر می‌کند مثل این که وقتی مهمان عزیزی وارد شهری می‌شود و شخصیتی بخواهد از او به نحو احسن تجلیل کند با همه دوستان و آشنایانش به دیدار او می‌روند.

لیکن خدای متعال در تجلیل از مؤمنان و صلوات بر آنان، می‌فرماید:

«هُوَ الَّذِی یصَلِّی عَلَیکمْ وَ مَلائِکتُهُ…»، یعنی خدا جدا و فرشتگان جدا بر مؤمنان درود می‌فرستند. تفاوت دیگر در این است که درباره پیامبر نفرمود که ما بر او صلوات می‌فرستیم تا او را از ظلمت‌ها خارج و به نور برسانیم؛ زیرا او خود نور است و مصداق کامل «وَجَعَلْنَا لَهُ نُورًا یَمْشِی بِهِ فِی النَّاسِ» ولی درباره مؤمنان می‌فرماید: خداوند بر شما درود می‌فرستد و فرشتگان نیز، تا شما را از ظلمت‌ها به نور خارج کنند، معلوم می‌شود صلوات خدا یعنی نورانی کردن و اگر این فیض قطع شود و خداوند بر کسی درود نفرستد در ظلمت خواهد ماند.

باید خود را با این معیار بسنجیم که اگر توفیق اطاعت و انجام تکالیف شرعی نصیب ما شد و از احکام و آداب عبادات کم و بیش به حکمت آنها ره یافتیم، بدانیم که صلوات خدا و فرشتگان نصیب ما شده است وگرنه لغزش داشتیم و گرفتار گناه شده‌ایم. وقتی مؤمن از این راه نورانی شد هم راه خود را می‌بیند و هم می‌تواند راهبر باشد و به دیگران راه نشان دهد. علی (ع) می‌فرماید: «لَیْسَ فِی البَرْقِ ‏الخاطِفِ مُسْتَمْتِعٌ لِمَنْ یَخُوضُ فِى الظُلْمَهِ»؛ انسانی که در تاریکی فرو رفته، مسافری که در شب تاریک ره گم کرده برای او رعد و برق لحظه‌ای مفید نخواهد بود، او با یک لحظه برق آسمانی راهی به جایی نمی‌برد، انسان دنیا زده هم مانند گرفتاری است که در تاریکی فرو رفته باشد برای چنین شخصی اگر گاهی نوری در دلش جهید و خاموش شد چندان مفید نیست.

ذیل آیه «وَمَا تَشَاؤُونَ إِلَّا أَن یَشَاء اللَّهُ» روایتی شریف از معصوم (علیهما السلام) نقل شده که فرمود:

«بل قُلُوبُنَا أَوْعِیَهٌ لِمَشِیئَهِ اللَّهِ» دل‌های ما ظرف اراده خداست، خدای سبحان اگر بخواهد در جهان، کار مشخصی انجام دهد با اراده انجام می‌دهد و اراده خدا صفت فعل و زاید بر ذات اوست و در موجودی ممکن و مظهر ظهور می‌کند، آن مظهر قلب معصوم اولیای الهی است.

لذا مرحوم استاد علامه طباطبایی(ره) می‌فرمودند:

معنای صلوات بر محمد و آل محمد (علیه السلام)‌ این است که خدایا رحمتت را بر آنان فرو فرست که از آنان به ما برسد، اگر بخواهد رحمتی ببارد ابتدا بر این خاندان می‌بارد و سپس به دیگران می‌رسد لذا طلب رحمت کردن مستلزم اجابت دعا است.

مرحوم سید حیدر آملی این سخن بلند را نقل می‌کند و به محقق طوسی هم منسوب است که درباره حضرت ولی عصر ارواحنا فداء گفته می‌شود:

«بِیُمْنِهِ رُزِقَ الْوَرَى وَ بِوُجُودِهِ ثَبَتَتِ الْأَرْضُ وَ السَّمَاءُ»؛

به یمن وجود امام عصر (عج) جهانیان روزی می‌خورند و به پاس وجود آن حضرت آسمان و زمین بر جاست.

پس همه برکات از این خانواده به سایرین می‌رسد.

رسول خدا صلی الله علیه و آله فرمود:
لان یطعن فی راس احدکم بمخفط من یدیه خیر له من ان یمس امراة لا تحل له
اگر سوزنی با شدت و ضربه بر سر یکی از شما فرود آید، بهتر از آن است که زنی را که نامحرم است لمس کند. (مرات النساء ص 117)
احکام تکلیفى، مجموعه ‏اى از بایدها و نبایدهایى است که از کتاب و سنّت و سیره مسلمانان گرفته شده و بر عموم مسلمانان واجب است به آن‏ها توجه داشته باشند و برنامه عملى خود را بر اساس آن تنظیم نمایند.
متأسفانه بعضى از اشخاص گمان مى‏ کنند دستورات اسلام بسیار سخت و پیچیده است، در حالى ‏که تکالیف الهى، آسان و انعطاف‏ پذیر است و این موضوع از روایات و آیات قرآن به خوبى فهمیده مى ‏شود.
رسول خدا صلی الله علیه و آله درباره شوخی با زن نامحرم فرمود:
من فاکه امراة لا یملک ها حبس به کل کلمة کلمها فی الدنیا الف عام فی النّار، و المراة اذ طاوعت الرجل فالنزمها او قبل ها او باشرها خراما او فاکهها واصاب منها فاحشة فعلیها من الوزر ما علی الرّجل فان غلبها علی نفسها کان علی الرّجل وزره ووزرها.
هر کس با زنی نامحرم شوخی کند برای هر کلمه که با او گفته است، هزار سال در آتش دوزخ او را زندانی می کنند. و آن زن اگر با رضایت، خود را در اختیار مرد قرار دهد و مرد او را در آغوش گیرد یا ببوسد یا تماسی برقرار سازد یا با وی بخندد و منجر به عمل خلاف شود، این زن هم مثل مرد گناهکار است و عذابش مثل اوست. ولی اگر زن راضی نبوده و مرد به زور مرتکب این عمل زشت شد، گناه هر دو بر گردن مرد خواهد بود. (عِقاب الاعمال: ص 652 )
رسول گرامی اسلام صلی الله علیه و آله وسلم درباره ارتباط زن و مرد نامحرم فرمود:
باعدوا بین انفاس الرّجال و النساء فانه اذا کانت المعاینة واللقاء کان الدّاء الّذی لا دواء له.
بین مردان و زنان نامحرم جدایی ایجاد کنید [تا با هم برخورد و تماس نداشته باشند]؛ زیرا هنگامی که آنان رو در روی یکدیگر قرار گرفتند و با هم رفت و آمد داشتند، جامعه به دردی مبتلا خواهد شد که درمان نخواهد داشت.(بهشت جوانان، ص 468 )
براستی چرا بعضی خانواده ها باور ندارند که پسر عمو و دختر عمو، پسر خاله و دختر خاله و امثال شوهر خواهر و یا زن برادر نامحرم هستند و متاسفانه به خاطر این که طرف مقابل را در حد معصوم می دانند گرفتار وابستگی هایی می شوند که گاهی به فحشا هم کشیده می شود. در حالی طرفین اهل فحشا نبودند. به راستی آیا پدر و مادر نمی دانند بخاطر عدم رعایت حرمت های خانوادگی در جرم بچه ها سهیم هستند.
پدرانی که پیامبر از آن ها بیزار است!

پیامبر اکرم (صلی الله علیه و آله) فرمودند: وای بر اولاد آخر الزمان از دست پدرانشان! سئوال شد یا رسول الله: آیا از پدران مشرکِ آنان؟ فرمودند:
خیر ،از دست پدران مومن آنها، چون واجبات دین را به فرزندانشان نمی آموزند و اگر اولاد آنها بخواهند، بیاموزند، آنان را منع می کنند. و تنها به این قانع هستند که فرزندانشان از مال دنیا چیزی را به دست آورند. من از آنها بیزارم و آنها هم از من بیزارند.

دختران مومن سه ویژگی دارند:
متکبر،بخیل و ترسو هستند!

┘◄ ﺍمیرالمؤمنین ﻋﻠﯽ (علیه السلام) ﻣﯽ ﻓﺮﻣﺎﯾﻨﺪ:

ﺯﻧﺎﻥ ﻭ ﺩﺧﺘﺮﺍﻥ ﻣﻮﻣﻦ ﺑﺎﯾﺪ ﺍﯾﻦ ﺳﻪ ﺻﻔﺖ ﺭﺍ ﮐﻪ ﺑﺮﺍﯼ ﻣﺮﺩﺍﻥ ﺑﺪ ﺍﺳﺖ،ﺩﺍﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﻨﺪ.

ﺍﻭﻝ ﺍﯾﻨﮑﻪ ﻣﺘﮑﺒﺮ ﺑﺎﺷﻨﺪ.

ﺩﯾﮕﺮ ﺍﯾﻨﮑﻪ ﺗﺮﺳﻮ ﺑﺎﺷﻨﺪ.

ﻭ ﺳﻮﻡ ﻫﻢ ﺍﯾﻨﮑﻪ ﺑﺨﯿﻞ ﺑﺎﺷﻨﺪ.

■ﺍﻣﺎ ﺍﯾﻨﮑﻪ ﻣﺘﮑﺒﺮ ﺑﺎﺷﻨﺪ ﯾﻌﻨﯽ ﺩﺭ ﻣﻘﺎﺑﻞ ﻧﺎﻣﺤﺮﻡ ﺑﺎ ﻗﺎﻃﻌﯿﺖ ﻭ ﺗﺮﺷﺮﻭﯾﯽ ﺻﺤﺒﺖ ﮐﻨﻨﺪ ﻭ ﺍﺯ ﺣﺮﻑ ﺯﺩﻥ ﺑﺎ ﻋﺸﻮﻩ ﻭ ﺗﺒﺴﻢ ﮐﻪ ﺩﯾﮕﺮﺍﻥ ﺭﺍ ﺗﺤﺮﯾﮏ ﻣﯿﮑﻨﺪ ﺑﭙﺮﻫﯿﺰﻧﺪ.

■ﻣﻨﻈﻮﺭ ﺍﺯ ﺗﺮﺱ ﻫﻢ ﺗﺮﺱ ﺍﺯ ﺗﻨﻬﺎ ﺑﻮﺩﻥ ﻭ ﺗﻨﻬﺎ ﻣﺎﻧﺪﻥ ﺑﺎ ﺷﺨﺼﯽ ﺍﺳﺖ ﮐﻪ ﻋﻨﻮﺍﻥ ﻧﺎﻣﺤﺮﻡ ﺩﺍﺭﺩ.

■ﺍﻣﺎ ﺍﯾﻨﮑﻪ ﺑﺨﯿﻞ ﺑﺎﺷﺪ ﯾﻌﻨﯽ ﺩﺭ ﺣﻔﻆ ﻣﺎل ﺧﻮﺩ ﻭ ﺷﻮﻫﺮ،ﮐﻤﺎﻝ ﺩﻗﺖ ﻭ ﻭﺳﻮﺍﺱ ﺭﺍ ﺑﻪ ﺧﺮﺝ ﺩﻫﺪ ﻭ ﺍﻣﺎﻧﺖ ﺩﺍﺭ ﺍﻣﻮﺍﻝ ﻫﻤﺴﺮ ﺧﻮﺩ ﺑﺎﺷﺪ.

ﻧﻬﺞ ﺍﻟﺒﻼ‌ﻏﻪ ﻓﯿﺾ ﺍﻻ‌ﺳﻼ‌ﻡ-ﺣﮑﻤﺖ266،ﺹ1191

خداوند آقا میرزا هاشم قزوینی را رحمت کند. قبر شریف ایشان در مشهد است. ایشان یک وقت در برف سنگین و سرما و یخبندان شدید، در مشهد برای دیدن میرزا مهدی اصفهانی رفته بودند، آن هم در کوچه‌های تنگ آن موقع و آن سرماهای کشنده آن زمان.
وقتی بیرون می‌آیند، چون با نعلین بودند و سوز عجیب و یخبندان بوده است، زمین یک حالت سُری بوده است، یک دفعه آیت‌الله آمیرزا هاشم قزوینی به آقای حکیمی بیان می‌کند، نعلین را دربیاوریم، سُر می‌خوریم.
آقای حکیمی بزرگ می‌گوید: «دیدم آقا نعلین را درآورد، پای برهنه، روی یخ راه رفت در حالی که وقتی کوچکترین چیز روی پا می‌خورد، سوز عجیبی بود و انسان اصلاً دیگر نمی‌توانست حرکت کند،»
تعبیر ایشان این بود که پا به یخ می‌چسبید و دیگر بلند نمی‌شد. می‌گوید: امّا دیدم ایشان آرام آرام، خیلی راحت پاها را برمی‌دارد و اصلاً وضع ایشان تغییری نکرد. تعجّب کردم. من اوّل پایم چسبید. ایشان به من فرمود: «دستت را به من بده.»
وقتی دستم را گرفت، دیدم من هم دیگر راحت می‌توانم پاهایم را بگذارم. دیگر نه سوزی، نه سرمایی! وقتی در مدرسه رفتیم، گفتم: آقا! این چه وضعی بود؟! فرمودند:
عزیز دلم! اگر انسان، انسان شد، به عالم مسلّط است، اینکه یخ است، چیزی نیست.
آقای حکیمی می‌گوید: سؤال کردم که آقا این چطور باید بشود؟ ایشان فرمودند:
اوّل باید بتوانی خطورات ذهنی خودت را کنترل کنی. آن موقع است که اعمال درست می‌شود… این حدیث را شنیدی که پیامبر بیان می‌کند «انما الاعمال بالنیات»؟!
اینجا مرحوم حکیمی می‌گوید: آن موقع این روایتی را که من بارها گفته بودم، خودم هم منبرش را رفته بودم، کأنّ اولین بار بود که می‌شنیدم.
این نیّات همین است. اگر اینجا کنترل شد، اعمال تو هم کنترل شده است امّا اگر اینجا یله و رها شد، وضع درستی پیدا نکرد، حالت، حال درستی نبود، فکرت رها شد، به هر طرف رفت، فکر خطا کردی، معلوم است، ناخوآگاه یک موقعی می‌بینی نعوذبالله، یا در بستر حرامی یا با دستت داری لقمه حرام می‌خوری، یا به زبانت دروغ می‌گویی، یا به چشمت نگاه حرام می‌کنی و اعضاء و جوارحت را نمی‌توانی کنترل کنی.
لذا اوّل مرحله همین خطورات ذهنی است. این که اولیاء خدا به مقامات رسیدند، همه برای همین است.

چیستی ذکر

بعضاً برای برآورده شدن حاجات به ذکر روی می‌آورند. مسلماً برای برآورده شدن هر خواسته‌ای مهمترین مسأله اینست که به خوبی تلاش کنیم و چه زیبا گفته‌اند که از تو حرکت، از خدا برکت. با اینهمه آنچه دانشمندان علوم طبیعی از آن با عنوان «روان» و علمای دین از آن با عنوان «روح»، تعبیر می‌کنند باید در آرامش باشد تا بتوانیم به درستی فعالیت نماییم. یکی از راه‌هایی که برای این مورد وجود دارد ذکر گفتن است. ذکر یعنی تکرار کردن کلمات برای وارد نمودن آن در ضمیر ناخودآگاه. حتی اینکه در مدیتیشن می‌گویند فلان جملات مثبت را در ذهنتان مرور کنید یا با زمزمه تکرارشان کنید در واقع نوعی ذکر است. منتها بالاترین اذکار، حمد خداست چراکه انسان را به مرحله تسلیم در برابر خدا می‌رساند و تنها در این مرحله است که انسان قدرت می‌یابد پا بر کلیه تعلقات و هواهای نفسانی‌اش گذاشته و هر ناممکنی را ممکن گرداند زیرا تسلیم شدن در برابر یک وجود مطلق، اجازه نمی‌دهد در برابر هیچ موجود دیگری تسلیم باشید. به همین دلیل کسی که به این مرحله می‌رسد همانند حضرت علی (ع) از طرفی در خیبر را از جایش در می‌آورد و از طرف دیگر الاغِ بازی یک کودک می‌شود! چنین مقام والایی تنهای برای کسانی است که تسلیم محض خشنودی خدا باشند و هیچ راه دیگری ندارد. با این مقدمه وارد روش یا همان آداب گفتن ذکر می‌شویم.

آداب ذکر

قبل از گفتن هر ذکری و اصلاً خواندن هر دعا یا آیه‌ای برای اثرگذاری بیشتر آن باید نکاتی را رعایت کرد. اول اینکه اگر ممکن است محیطمان خلوت، آرام، مرتب و تمیز باشد. دوم اینکه خودمان نیز آراسته و تمیز باشیم، اگر جنب هستیم غسل کنیم و اگر نیستیم وضو بگیریم، به خودمان گلاب یا عطری ملایم بزنیم و رو به قبله بنشینیم. سوم اینکه ذکر باید به زبان اصلی یعنی عربی گفته شود زیرا بخشی از اثرگذاری هر آیه، دعا یا ذکری به آهنگ آن مربوط است که این مورد در همان زبان اصلی وجود دارد و همچنین آن جملات در زبان اولیه کاملاً جا افتاده‌اند اما در زبان‌های دیگر شاید برای برخی حتی خنده‌دار باشند و این موضوع باعث این می‌شود که ذهن از ذکرگویی به جاهای دیگر منحرف شود. مثلاً ممکن است شما بخواهید به‌جای «الله اکبر» بگویید «الله بزرگتر است» که به خودی خود هیچ ایرادی ندارد اما اگر اینطور بگویید چون برای دیگران تازگی دارد باعث می‌شود توجهشان به شما جلب شود و شما نیز طبیعتاً توجه‌تان به آنان و اینکه چه فکری می‌کنند جلب خواهد شد و این موضوع شما را از اصل ذکرتان منحرف می‌کند. چهارم اینکه حتماً باید معنای کلماتی را که می‌گوییم بدانیم زیرا تا وقتی معنا را ندانیم هرگز اثر خود را نخواهد داشت. لذا حتی اگر گفته می‌شود ۱۰۰ آیه بخوانیم باید قبل از آن یا حین آن معنای آیاتی که می‌خواهیم بخوانیم را نیز نگاه کنیم. رعایت این نکته برای نماز نیز بسیار توصیه می‌شود. پنجمین نکته نیز اینست که ذهنمان را از هرچه غیر از ذکر است خالی کنیم و تمام تلاشمان را بکنیم که تنها چیزی که ذهنمان را اشغال می‌کند معنای ذکرمان باشد. این نکته همان است که در مورد آن اصطلاحاً گفته می‌شود ذکر باید با توجه قلبی باشد. ششمین و آخرین نکته نیز فرموده آیت‌الله العظمی محمدعلی شاه‌آبادی (رض) استاد علامه محمد صادقی تهرانی (رض) است که می‌فرمایند ذکر باید به‌گونه‌ای گفته شود که انگار می‌خواهیم به یک کودک چیزی بیاموزیم. دلیل این موضوع اینست که وقتی ذکر می‌گوییم در واقع داریم مطلبی را وارد ضمیر ناخودآگاهمان می‌کنیم و ضمیر ناخودآگاه همانند یک کودک است و هرچقدر با ملایمت و طمأنینه بیشتری مطالب برایش تکرار شود، آن را بهتر می‌پذیرد.

منبع: پایگاه قرآنیان

سلام بر تو اي اميد انتظار آسمان و زمين ؛
و سلام بر تو اي محبوب دلها ؛
مهربانم! چه دشوار است بر من انتظار رسيدنت؛ از آنكه مشتاقان لحظه شما ديدارت هستند.
آدينه‌هاي منتظر از پس هم مي‌گذرند و تنها خيال آمدن جمله‌ي موعود مرا آرام مي‌سازد.
آري چه سخت‌ بر من، كه تو را نبينم و صدايت را نشنوم و ببينم كه خفاشاني بر گل نرگس دشمني‌ها روا مي‌دارند و مي‌خواهند عطر خوش گل از يادها برود و بيشتر در غربت بماند.
مولاي من! ياريم نما تا فرياد خود را به گوش دوستدارانت برسانم كه اي پروانه‌هاي عاشق، بياييد به فكر غربت و مظلوميت يوسف زهرا باشيم، نگذاريد كه در حصار غفلت و بي‌خبري زنداني شويم.
بيائيد خود را از گرداب خودخواهي و گردباد هوي و هوس نجات دهيم و مهر اين دنياي پست را از دلمان بيرون نمائيم.
اي منتظران عالم، بيائيد پيام انتظار را به گوش جهانيان برسانيم و هر صبح جانمان را با نام و ياد مهربانترين پدر عالم معطر و خوشبو كنيم.
بياييد قلب‌هايمان را شيفته و شيداي مولايمان نمائيم، تا از چشمه‌ي جوشان معرفت او بهره‌مند گرديم كه او اقيانوسي از مهر و صفاست.
بيائيد سفره‌ي دل را با دعاي فرج او تزئين كنيم و در اين دنياي طوفاني با گام‌هايي استوار و چشماني اميدوار منتظر باشيم تا باد صبا خبر مقدم محبوب دلها را بياورد و آن گاه تلخي هجران به شيريني بدل مي‌گردد.
مولاي من ! در انتظار روزي خواهيم ماند كه بيايي و چشم‌مان به خاكستر نشسته‌ي ما به ديدارت روشن گردد.
دلتنگي‌هايمان پايان يابد و نظاره‌گر برافراشته شدن پرچم پيروزي و نابودي پايه‌هاي ظلم و ستم باشيم.

حدود حجاب براى بانوان چه مقدار است؟

پاسخ:

لزوم پوشيدگي زن در برابر مرد بيگانه يكي از مسايل مهم اسلامي است. در قرآن كريم درباره اين مطلب تصريح شده است. در اينكه پوشيدن وجه كفين لازم نيست ظاهراً در ميان علماي اسلامي اعم از شيعه و سني اختلافي نيست؛ فقط يك نفر از علماي اهل تسنن به نام ابوبكر بن عبدالرحمن هشام نظر مخالف دارد آن هم معلوم نيست كه نظرش در مورد نماز است يا در مورد نامحرم. درباره چهره هيچ گونه اختلافي نيست، احياناً بعضي از علما درباره دست‏ها تا مچ و يا درباره پاها تا ساق اختلاف كرده‏اند كه آيا جز استثنأ هست يا نيست.

در ميان مسايل فقهي شايد كمتر مسأله‏اي اين چنين پيدا شود كه اين گونه موارد اتفاق نظر ميان علماي اسلام اعم از شيعه و سني باشد. مسأله پوشش در دو جا مطرح است!.

1. در باب نماز خواندن از باب اينكه در نماز واجب است ك زن تمام بدن خويش را بپوشاند، خواه نامحرمي وجود داشته باشد يا وجود نداشته باشد.

2. بنابر اين دو نوع مستر داريم: در باب خواستگاري در كتاب نكاح.

الف) ستر صلاتي يعني پوششي كه در نماز بايد به كار برده شود.

ب) ستر غير صلاتي كه در مقابل مردان بيگانه بايد رعايت شود.

علامه در تذكرْه الفقهأ در كتاب الصلاْه مي‏فرمايد:

جميع بدن زن عورت است، جز چهره به اجماع جميع علما در جميع شهرها جز ابوبكر بن عبدالرحمن بن هشام كه تمام بدن زن را عورت دانسته است و سخن او به حكم اجماع، مردود است. از نظر علماي شيعه دو دست تا مچ نيز مانند چهره است و عورت نيست. مالك بن انس و شافعي و اوزرعي و سفيان ثوري در اين جهت با علماي شيعه هم عقيده‏اند؛ زيرا ابن عباس در تفسير سخن خدا (و لا يبدين زينتهن الا ما ظهر منها) وجه كفين را تواماً جز استثنأ شمرده است، ولي به عقيده احمد حنبل و داود، ظاهر كفين بايد پوشيده شود و سخن ابن عباس كافي است در رد سخن آنها. ابن رشد در بدايْ المجتهد مي‏گويد: عقيده بيشتر علما بر اين است كه بدن زن جز چهره و دو دست تا مچ عورت است. ابو حنفيه معتقد است كه قدمين نيز عورت شمرده نمي‏شود و ابوبكر بن عبدالرحمن بن هشام معتقد است كه تمام بدن زن بلا استثنأ عورت است.(1)

كتاب الفقه علي مذاهب الخمسه، تأليف شيخ محمد جواد مغنيه مي‏گويد: علماي اسلام اتفاق نظر دارند كه بر هر يك از زن و مرد لازم است آنچه را در حال نماز بايد بپوشد در خارج نماز هم بپوشاند.(2)

پى نوشت ها:

[1].ج 1، ص 111.

[2].ص 113، محمد جواد مغنيه.

منبع: مركز فرهنگ و معارف قرآن

چادر در آيات و روايات

با توجه به اين كه در آيات و روايات هيچ نامى از چادر برده نشده‌، بلكه فقط پوشش سر و گردن و سينه زن سفارش شده است و با مانتو، شلوار و مقنعه مي‌توان پوشش لازم را داشته و حجاب كامل اسلامى را حفظ كرد؛ پس چرا با اين حجاب اجازه ورود به حرم مطهر داده نمي‌شود؟

پاسخ:

گر چه طبق آيه 31 سوره مباركه نور:

«… و ليضربن‌ّ بخمرهن على جيوبهن و لا يبدين زينتهن الا لبعولتهن و …»،

حدّ واجب پوشش براى زن مسلمان‌، پوشاندن كامل سر و گردن و سينه است‌،

اما در كنار واجب شرعي‌، توجه به دسته‌اى از آداب دينى و رسوم صحيح و پسنديده خاص هر منطقه و سرزمين نيز نبايد پوشيده بماند. بلكه بزرگان دين‌، رضايت خود را از بعضى از آن آداب‌، اظهار مي‌كردند. مانند اظهار رضايت حضرت فاطمه (3) در استفاده از تابوت (به جاى تخته‌اى كه عربها براى حمل بدن ميت از آن استفاده مي‌كردند) كه علّت رضايت خود را مستور ماندن كامل بدن زن (ميت‌) در حين حمل‌، بيان فرموده‌اند و اين نكته مهمى است كه حضرت به مسأله پوشش كامل زن از ديد نامحرم‌، حتى بعد از شهادت خويش نيز توجه داشتند و اين رضايت حضرت براى ما حجت است‌. «چادر» نيز در بين زنان مسلمان از همين آداب پسنديده است كه اگر اشكال يا مشكلى براى آنان ايجاد مي‌كرد، استفاده از آن منع مي‌شد. علاوه بر اين‌، چادر (به شرط استفاده صحيح از آن‌) بيشترين پوشش را براى زن به همراه دارد و حجاب برتر است‌.

مسأله مهمتر، جنبه سياسى اين پوشش است كه استعمار، چه قبل از انقلاب اسلامى و چه بعد از آن‌، يكى از مهمترين راههاى نفوذ فرهنگى خود در جامعه مسلمان ايران‌، سست كردن ايمان و سبُك و بي‌ارزش نشان دادن يا حتى مزاحم تلقى كردن چادر براى زنان مسلمان ايران است‌.

در ضمن توجه داشته باشيد همان طور كه «بهداشت‌» در زندگى عرفى همه مردم مورد قبول است‌، لكن ميزان رعايت آن در مراكز مختلف به نسبت حساسيت آن متفاوت است‌، مثلاً بهداشت در كوچه و خيابان با بهداشت مراعات شده در بيمارستان با بهداشت اتاق عمل جراحي‌، يك درجه نيستند، بلكه سه درجه دارند، مراعات بهداشت روان يعنى ترك گناه در كوچه و خيابان با حرم مطهر، اگر يكسان تلقى نشود، دور از انتظار نيست‌. حفظ حريم اماكن مقدس اقتضاى آن دارد كه هر مسلمانى عاليترين وجه از دستور شرعى را رعايت نمايد.