فضل را به ابياتى به تازى سروده عالم جليل شيخ حبيب شعبان (متوفاى 1336 هجرى قمرى )از كتاب نفيس شعراء الغرى ، خاتمه مى دهيم :

وفات حضرت صديقه است و روز عزا

دلا بسوز كه شد تازه روز عاشورا

بود بزرگ مصيب اگر چه قتل حسين

بزرگتر نبود از شهادت زهرا

دريغ و درد كه نيلى ز ضرب سيلى شد

رخى كه بود درخشان چو آفتاب سما

ز تازيانه كين شد كبود بازويى

كه بود بازوى او دستيار دست خدا

چو گشت محسن صديقه سقط ازين ماتم

خروش خاست ز سكان عالم بالا

درى بسوخت ز دست ستم كه بود از قدر

بر آستانه او جبرئيل جبهت سا

رواست تا بايد چشم چرخ خون بارد

از آن ستم كه رسيد از خسان به آل عبا

چنان به خانه زهرا زدند آنش كين

كه زد زبانه او سر به دشت كرب و بلا

نسوختى عدو وار خانه على را در

يزيد را نبر اينگونه زهره ويارا

شكست پهلوى پاك بتول و دخت رسول

كه از شكستن او شد شكسته خاطر ما

نگذشت بسته گر آن روز بازوى حيدر

نبود در غل و زنجير بسته زين عبا

اگر عدو نزدى سيلى آن زمان به بتول

كجا طپانچه به زينب زدند قوم دغا

يقين كه آل عبا شافعان جرم ويند

طرب چو مرثيه خوانى كند بر آل عبا(288)

فصل سوم : امام اول ، سيماى حضرت وصى امام على بن ابى طالب (ع )

بخش اول : فضايل حضرت امير المؤمنين

نقل است كه : يكى از اماميه كه گفت با فضل بن حسن همراه بوديم به حوالى آن مكان رسيديم كه ابو حنفيه در آنجا درس مى گفت .

فضل گفت : من از اينجا بروم تا وى را ملزم نكنم ، وى را گفتند او از علماء زمان است ، مبادا تو را ملزم كند.

گفت : هرگز حجت كسى بر حجت مؤمنان غالب نشود.

پس نزد ابو حنفيه رفت و گفت : اى خليفه مرا برادرى هست از من به سال بزرگ تر و رافضى است ، هر چند به او گويم كه بعد از رسول صلى الله عليه وآله فاضل ترين مردن ابوبكر است او مى گويد على است به چه طريق او را ملزم كنم .

گفت : با برادرت بگو كه ابوبكر و عمر در جهاد نزد رسول صلى الله عليه وآله مى نشستند و على در دور جهاد مى كرد و اين دلالت بر افضليت آنها مى كند.

فضل گفت : اين سخن را با برادرم گفتم او گفت : پروردگار عالم مى فرمايد: فضل الله المجاهدين على القاعدين اجرا عظيما پس به موجب اين آيه على افضل است .

گفت : با برادرت بگو كه چون على را ترجيح مى دهى بر ايشان ؟و حال آنكه ايشان در جنب حضرت رسول صلى الله عليه وآله مدفونند و على دور است .

فضل گفت : من اين سخن گفتن برادرم اين آيه را خواند: يا ايها الذين آمنوا لا تخلوا بيوت النبى الا ان يؤ ذن لكم و قبر شريف آن حضرت در خانه خودش بود و آن حضرت اذن نداد كه ايشان را در آنجا دفن كنند.

ابو حنفيه گفت : به او بگو كه عايشه و حفصه اذن دادند كه به عوض صداق آنها ايشان را در آنجا دفن كنند.

فضل گفت : اين سخن را نيز به او گفتن ، او در جواب اين آيه را خواند: يا ايها النبى انا احللنا لك ازواجك اللاتى آتيت اجورهن پس از اين آيه معلوم مى شود كه صداق ايشان در ذمه آن حضرت نبود.

ابو حنفيه گفت : به او بگو كه ايشان به علت ميراث در آن تصرف نمودند.

فضل گفت : اين سخن را نيز گفتن ، برادرم گفت : در مذهب شما، رسول فرمود: نحن معاشر الانبياء لانورث فما تركناه صدقه .پس در حالتى كه دختر رسول (ص )ميراث نبود، دختران غير چون از آن ميراث ببرند و بر تقديرى كه ميراث ببردند حصه نه زن ثمن مى شود و از ثمن حق عايشه و حفصه دو مقدار بيضه از زمين نمى شود، پس چگونه مقدار دو قبر تصرف ايشان جائز باشد؟

ابو حنفيه اعراض كرده گفت : اخرجوه فهو رافضى و ليس اخ له بيرون كنيد اين مرد را كه خود رافضى است و هيچ برادرى ندارد !(287)

حق اين است كه قبر حضرت فاطمه (س ) بنت رسول الله صلى الله عليه وآله در مدينه در بقعه رسول الله و در جوار آن حضرت است .

و آن قبرى كه در بقيع به نام فاطمه شهرت دارد، قبر فاطمه بنت اسد، مادر امام اميرالمؤ منين عليه السلام است .(286)

روز اينجانب خدمت استاد حسن زاده آملى رسيدم ، ايشان براى لحظه اى جريان غصب فدك از حضرت زهرا (س ) را به خاطر آورده و آهى كشيدند، سپس فرمودند: نكته اى كه مى گويم مبالغه نيست و جريانى كه در كوفه اتفاق افتاد حقيقت دارد.

ايشان در ادامه فرمايشاتشان واقعه و جريان برخورد حضرت زهرا (س ) با عمر را در كوچه بيان كرده و فرمودند، بماند كه در كوچه چه گذشت ، اما زمانى كه فاطمه زهرا رحلت فرمودند، امام حسن بيشتر از امام حسين عليه السلام و زينب (س ) جزع و فزع مى كردند، عده اى خدمت امام رسيدند و گفتند: آقا برخيزيد و اين همه گريه و بى تابى نكنيد، شما فرزند بزرگ هستيد و اين گريه شديد شما باعث بى تابى بيشتر امام حسين عليه السلام و زينب كه كوچكتر از شما هستند مى شود.

امام حسن (ع )فرمودند: اگر برادرش حسين نيز مانند من مى دانست كه در كوچه چه گذشت و آن صحنه دلخراش و جگر سوز را مى ديد، او هم مانند من بلكه بيشتر بى تابى مى كرد. چگونه براى مادرم نگريم در حالى كه او چنان سيلى محكمى به صورت مادرم نواخت كه بر زمين افتاد سپس ‍ برخاسته و با هم به خانه آمديم .(285)

در كاهى به استادش از امام ابى عبدالله صادق عليه السلام روايت كرده است كه آن حضرت فرمود: جناب فاطمه عليها السلام بعد از رحلت رسول الله صلى الله عليه وآله هفتاد و پنج روز زيست كرده است ، و اندوه سخت از ارتحال پدر به او روى آورده بود، و جبرئيل بر او نازل مى شد و او را دلجويى و آرامش و تسلى مى داد و از مكانت و منزلت آن جناب به او اخبار مى فرمود، و از آنچه كه بعد از او به ذريه او روى مى آورد خبر مى داد - كه بعد از او در حق ذريه او چه ها مى كنند - و على عليه السلام آنها را مى نوشت .(284)

قفل هر باب گشايى به مرا

گردى از فيض قرائت استاد

اين اسم مادر موسى است كه هر قفل بسته به خواندن آگشوده مى گردد. قفل هر مشكل است . يكى از اساتيدم قدس سره برايم نقل كرده است كه جناب آقا سيد احمد كربلايى ، وقتى كليد حجره اش را گم كرده بود، و درب حجره مقفل بود، مرحوم سيد گفت : مگر جده ام فاطمه زهرا (س ) از مادر موسى كمتر است ، نام او را به زبان آورد و گفت : يا فاطمه ، و قفل را كشيد و باز شد.(282)

286- توسل به پنج تن آل عبا

شخصى نقل ميكند كه من مبلغ پنج هزار تومان عراقى به خزانه شاه سليمان صفوى قرضدار شدم و حجت معتبره به موعد معينى به مشرف خزانه سپردم و در راءس مدت به هر نوع بود وجه را سر انجام نموده و به مشرف دهده چون حجت حاضر نبود قبض رسيدى از او گفتنم اندكى بر نيامد كه آن مشرف مرد و ديگرى مشرف شد. بعد از چند روز حجت مرا بيرون آورده به عرض سلطان رسانيده وجه را از من طلبيدند و من گفتنم : وجه را دادم و قبض مشرف را دارم .

گفتند: قبض را بياور يا وجه را اداء كن .

من به خانه رفتم هر چند قبض را جستم نيافتم تمام خانه و اسباب را زير كردم اثرى از آن ظاهر نشد و در عرض تمام يك هفته آنچه تفحص شايد و بايد كرده پيدا نشد هفته ديگر محصل شديدى بر من گماشتند و من در آن نيز مهلت طلبيده خانه همسايگان و هر جا احتمال آمد و شد مى رفت گرديدم اثرى نيافتم .

در هفته سيم محصلين غلاظ و شداد تعيين نموده به انواع تعذيب و شكنجه كه تا يك هفته وصول شود والا مرا به قتل رسانند و به هيچ وجه مرا اداء آن وجه مكن نبود.

در آخر هفته محصلين مرا برداشته بصوب چار سوق روانه كه در آنجا مشغول تعذيب من شده يا وجه وصول شود يا هلاك شوم و من در عرض ‍ راه متوسل به حضرت الله و پنج تن آل عبا عليه السلام گرديدم و مى رفتم و چون معتاد به معجون افيون بودم و به جهت ميسر نشدن در آن روز بسيار بى حال شده بودم به دكان عطارى خود پيچيده به من داد.

محصلين مرا برداشته روانه شديم در عرض راه معجون را خوردم و كاغذ را افكندم به جهت اثر معجون در كاغذ بود به جامه من چسبيده دو سه دفعه جامه را حركت دادم نيفتاد عاقبت كاغذ را از جامه جدا كردم خواستم بيفكنم ديدم مهر برا آن زده بودند نيك ملاحظه كردم برات مشرف سابق خزانه بود كه به من داده بود.

از شادى از پا در آمده و در آنجا شكر معبود را كرده برات را به خزانه رسانيده مستخلص شدم .(283)

بخش نهم : مصايب

مرحوم اديب كرمانى در فريب به آخر قصيده گفته است : لمنير السلطنه يطول بقاؤ ها… ، در همان كتاب نامه فرهنگيان آمده است : منير السلطنه لقب مادر حضرت والاكامران ميرزاى نائب السلطنه وزير جنگ ايران ، فرزند ناصر الدين شاه است . اين خانم محترمه از بانوان بزرگ بود، در روز ولادت فاطمه زهرا (س ) زنان وزراء و امراء و شاهزادگان ، و مخصوصا بنات فاطمى و سادات را دعوت به ناهار مى كرد، و پس از صرف چاى و شربت و شيرينى و ناهار مديحه سرايان چكامه ها مى خواندند؛ و به هر يك از دعوت شده گان به فراخور حال صلت مى داد، و بنات فاطمى را كه دعوت بدان جشن كرده بود، به هر يك از زر و سيم بى بهره نمى گذاشت و خيلى بزرگوارى مى كرد؛ از دو هزار تومان بيشتر در آن روز صرف ناهار و شربت و شيرينى و چاى و غليان و انعامات مى شد؛ خداوند رحمتش ‍ كند….(281)

جوانمردا !چه كنى سرايى را كه اولش پستى و ميانش مستى و آخرش ‍ سستى منتهى به نيستى است . سرايى كه يك در به فناء دارد، و دويم به زوال ، سيم به وبال . حقا كه استماع دارم كه وقتى سيد عالم و مهتر بنى آدم عليه السلام به عيادت بتول عذراء فاطمه زهره - سلام الله عليها - شد، ديد كه بر بوريائى خفته ليف خرما، و پوست گوسفندى بالين كرده ، و به قدر يك ارش شال درشت از پشم شتر به جاى مقنعه بر سر افكنده ، زهراء عليها السلام از آن شدت فاقه بر پدر بزرگوار ظاهر كرد بر سبيل تعريض و تصريح ؛ آن جناب فرمود: اى جان پدر !فاذا نفخ فى الصور فلا انساب بينهم ، بر آن اعتماد مكن كه دختر پيغمبرم و جفت گرامى حيدرم و مادر شبير و شبرم ، به عزت و جلال خداوند امر و نهى و قبض و بسط از او است كه فردا از عرصات دستورى نيابى كه قدم از قدم برگيرى تا از عهده اينها بر نيايى .(280)

زنى خدمت حضرت صديقه (س ) رسيد و سؤالى كرد، جواب شنيد تا ده سؤ ال خجلت كشيده عرض كرد: بر شما مشقت نباشد؟

فرمود: اگر كسى اجير شود كه بارى را به سطحى ببرد، به صد هزار دينار، آيا بر او سنگين است ؟

عرض كرد: نه .

فرمود: من اجير شده ام براى هر مساءله اى به بيشتر از ما بين زمين و عرض ‍ كه از لؤ لؤ پر شود.(279)

مرد مسؤل آنچه مى گويد است ، و حق عز من قائل فرمود: گوش و چشم و قلب ، همه اينها مسئول كردار خويشند. پس گويم : همه معرفتى كه خداى وهاب و فياض درباره مادر امامان برگزيده خدا و شفيع امت در روز جزاء و ريحانه مصطفى و كلمه علياى خدا و بشارت دهنده به وجود اولياء فاطمه زهرا كه درود خدا بر وى و مادر و پدر و شوهر و دو فرزندش باد، روزى من نموده نقل كلمات بلند وى و آيات و روايات وارد در شاءن وى و شرح و تفسير آنها، موجب تدوين مجلداتى از صحف نورى خواهر شد.(278)