‏ در هفت آيه از قرآن مجيد سخن از سماوات سبع (آسمانهاى هفتگانه) به ميان آمده است.

از ميان تمام تفسيرهاى گوناگون كه براى آسمانهاى هفتگانه ذكر شده است، اين تفسير صحيحتر به نظر مى رسد كه منظور از «سماوات سبع»، همان معنى واقعى آسمانهاى هفتگانه است، يعنى آسمان به معنى كرات نيست، بلكه به معنى مجموعه اى از ستارگان و كواكب عالم بالا است، و منظور از عدد هفت همان شماره تعدادى معروف است، نه تكثيرى.

منتها از آيات ديگر قرآن برمى آيد كه تمام آنچه را از ستارگان ثوابت و سيّارات، و كهكشانها و سحابى ها مى بينيم همه مربوط به «مجموعه آسمان اول» است، بنابراين در ماوراى اين مجموعه عظيم، شش مجموعه عظيم ديگر (شش آسمان) وجود دارد كه بعضى برتر از بعض ديگر است. و آنها از دسترس علم انسان (لااقل تاكنون) بيرون است.

در آيه 6 سوره صافات مى خوانيم: اِنّا زَيَّنَا اَلسَّماءَ الدُّنْيا بِزِيْنَة الْكَواكِبِ: «ما آسمان پائين را با ستارگان زينت بخشيديم».

و در آيه 12 سوره فصلت آمده است: وَ زَيَّنَا السَّماءَ الدُّنْيا بِمَصابِيْحَ: «آسمان پائين را با چراغها تزيين كرديم».

و همين معنى با تفاوت مختصرى در آيه 5 سوره ملك نيز آمده است.

قابل توجّه اينكه: مرحوم علامه مجلسى در بحارالانوار همين احتمال را به عنوان يكى از تفسيرهاى آيه ذكر كرده است، او مى گويد: «سومين احتمالى كه به فكر من خطور مى كند اين است كه تمام افلاك كه براى ستارگان اثبات كرده اند همه به نام آسمان پائين ناميده مى شود»!(1).

درست است كه ابزارهاى علمى ما امروز هنوز پرده از عوالم ششگانه ديگر برنداشته، ولى هيچ دليلى بر نفى آن از نظر علوم نيز وجود ندارد، و چه بسا در آينده راز اين معما نيز گشوده شود.

بلكه از كشفيّات بعضى از دانشمندان فلكى چنين برميآيد كه نشانه هايى از وجود عوالم ديگر هم اكنون از دور به چشم مى خورد، نظير آنچه قبلاً از قول رصدخانه معروف «پالومار» درباره عظمت جهان نقل كرديم و جمله اى از آن را كه شاهد گفتار ما است در اينجا تكرار مى كنيم: «با دوربين رصدخانه پالومار ميليونها كهكشان جديد كشف شده كه بعضى از آنها هزار ميليون سال نورى با ما فاصله دارد، ولى بعد از فاصله هزار ميليون سال نورى فضاى عظيم مهيب و تاريكى به چشم مى خورد كه هيچ چيز در آن ديده نمى شود، ولى بدون ترديد در آن فضاى مهيب و تاريك صدها ميليون كهكشان وجود دارد كه دنيائى كه در سمت ما است با جاذبه آن كهكشانها نگهدارى مى شود، تمام اين دنياى عظيمى كه به نظر مى رسد و داراى صدها هزار ميليون كهكشان است، جز ذره كوچك و بى مقدار از يك دنياى عظيمتر نيست و هنوز اطمينان نداريم كه در فراسوى آن دنياى دوم دنياى ديگرى نباشد»(2).

يكى ديگر از دانشمندان در مقاله مشروحى كه درباره عظمت عالم هستى نوشته، بعد از ذكر فواصل عظيم و حيرت زاى كهكشانها، و بيان ارقام حيرت انگيزى كه همگى بر اساس سال نورى تعيين مى گردد، چنين مى گويد:

«تا اينجا منجمين معتقدند كه تازه تا نيمه راه كناره قابل رؤيت جهان با عظمت پيش رفته اند، و هنوز فضاهاى نامكشوف ديگرى را بايد بيابند»(3)

به اين ترتيب عوالمى كه براى بشر تاكنون كشف شده با تمام عظمتى كه دارد گوشه كوچكى از اين جهان بزرگ را تشكيل مى دهد و قابل تطبيق با مساله آسمانهاى هفتگانه است(4)

________________________________________

1 ـ «بحارالانوار» جلد 55 صفحه 78.

2 ـ مجله فضا شماره 56 فروردين 351

3 ـ «مجلّه نيوزويك» سال 1964 (فراموش نشود اين شهادت مربوط به 24 سال قبل است)

4 ـ تفسير پيام قرآن 2/179