در هر صورت به هنگام حرکت از مدینه به ربذه، امیرالمؤمنین و حسنین علیهماالسلام همچنین عقیل، عمار و… بدرقه‌اش کردند و جملاتی را از سوز دل بیان داشتند که هر یک درس و پیامی را با خود دارد. امام حسن مجتبی علیه‌السلام با دلی دردمند، خطاب به ابوذر(ره)فرمود:«یا عماه، لولا أنه لا ینبغی للمودع أن یسکت و للمشیع أن ینصرف لقصر الکلام و ان

طال الأسف و قدأتی القوم الیک ما تری فضع عنک الدنیا بتذکر فراغها و شدة ما اشتد منها برجاء ما بعدها و اصبر حتی تلقی نبیک صلی الله علیه و آله و هو عنک راض [170]؛ ای عمو! گر چه حزن و اندوهم زیاد است، ولی کوتاه سخن می‌گویم، زیرا آن کس که مشایعت می‌کند، باید برگردد و آن را که تودیع و بدرقه می‌کنند باید آرام باشد. اکنون که می‌بینی این‌ها با تو چنین می‌کنند، پس دل از دنیا برگیر و صابر و شکیبا باش، زیرا پاداش‌های بزرگ فردا(قیامت)در انتظار تو است. صبر کن تا پیامبرت را در آن جهان زیارت کنی، در حالی که آن بزرگوار از تو خشنود خواهد بود.»عثمان به غیر از ابوذر افرادی از أهل کوفه را به شام تبعید نمود؛ و همچنین افرادی را از بصره روانه‌ی شام کرد مانند حمران بن ابان و…، از این رو، مؤمنان و موالیان اهل بیت علیهم‌السلام در حکومت عثمان امنیتی نداشتند. عثمان با روش تهدید و تطمیع و فشار و با بی‌توجهی به سیره‌ی رسول خدا صلی الله علیه و آله حکم راند و حکومتش تا جمعه، دوازده ذیحجه سال 35 هجری به طول انجامید و در سن 82 سالگی در حالی که مورد خشم و غضب مردم قرار گرفته بود، به دست آنان کشته شد. [171].

در این دوران 25 ساله، حسن بن علی علیه‌السلام از نزدیک شاهد عملکرد خلفای بعد از رسول خدا صلی الله علیه و آله بود و می‌دید که صحابه‌ی بزرگ، همچون علی بن ابی‌طالب علیه‌السلام، عمار یاسر، أبوذر، سلمان، مقداد و رشید هجری و… مدتی کناره گرفتند و سپس به مخالفت برخاستند تا آن جا که این مخالفت و عصیان عمومی و همگانی شد و تا سقوط عثمان مردم آرام نگرفتند. پس از کشته شدن عثمان، تمامی اقشار جامعه، اعم از مهاجر و انصار و

انقلابیون، همراه طلحه و زبیر در محضر علی بن ابی‌طالب علیه‌السلام حضور یافته و فریاد برآوردند:«یا اباالحسن، ان هذا الرجل قد قتل، و لا بد للناس من امام و لا نجد الیوم أحدا أحق بهذا الامر منک لا أقدم سابقة و لا أقرب قرابة من رسول الله صلی الله علیه و آله؛ ای علی! عثمان کشته شد و ناگزیر از داشتن پیشوا و امامیم. امروز شایسته‌تر از تو برای مقام خلافت وجود ندارد، چه کسی با سابقه‌تر و نزدیک‌تر از تو به رسول خدا صلی الله علیه و آله است؟»با پافشاری زیاد، علی بن ابی‌طالب علیه‌السلام را بر قبول و پذیرش حکومت راضی نمودند و سپس با او بیعت کردند. آن گاه صحابه‌ی بزرگ یکی پس از دیگری بر تأیید و حمایت حکومت عدلی الهی علی علیه‌السلام برخاستند، از جمله ثابت بن قیس، خزیمة بن ثابت، صعصعة بن صوحان، مالک اشتر، عقبة بن عمرو و… و گروه‌های مختلف جامعه. [172] اینک حاکمیت و وصایت به حق رسول خدا صلی الله علیه و آله جایگاه خود را پیدا کرد و حسن بن علی علیه‌السلام پرتوان ترین بازو برای علی بن ابی‌طالب علیه‌السلام، قدرت و توان خود را به نمایش گذاشت.