در كتاب رؤياى از صحيح مسلم از رسول الله صلى الله عليه وآله روايت شده است كه :

من رآنى فى المنام ، فقد رآنى ؛ فام الشيطان لا يتمثل بى (211)و نيز از آنحضرت نقل كرده است كه : من رآنى فى المنام ، فسيرانى فى اليقطه اولكانما رآنى فى اليقطه لايتمثل الشيطان بى .

و نيز از جابر روايت كرده است كه : ان رسول الله قال : من رآنى فى النوم ، فقد رآنى ؛ انه لا يتبغى للشيطان ان يتمثل فى صورتى .

و نيز از جابر بن عبدالله روايت كرده است كه : قال رسول الله صلى الله عليه وآله : من رآنى فى النوم ، فقد رآنى ؛ فانه لاينبغى للشيطان ان يتشبه بى .

مولوى محمد حسن در تعليم نهم مقدمه التاويل المحكم فى متشابه فصوص الحكم (212)در ثمر الحيوه است كه هر چند شيطان ، مظهر مضل را طاقتى نيست كه به صورت حضور صلى الله عليه وآله مطهر اسم هادى ، مدفون مدينه منوره ، متمثل شود؛ ليكن رؤيت نبوت بالى (كذا-مثالى -ظ ) در حالت خواب بر سبيل توهم و تخيل رائى در خزانه خيال مقيد مى تواند و حديث : من رآنى فى صورتى فقد رآنى بى شبهه درست كه به صورت مدفون مدينه تمثل شيطان ممكن نيست ، و ملك از تلبيس پاك اند؛ پس هر كه بيند آن حضرت عليه السلام را در خواب به صورتى كه در مدينه مدفون است ، حضور عليه السلام را بيند. (213)

فلم تقتلو هم ولكن الله قتلهم و ما رميت اذا رميت ، و لكن الله رمى

اين آيه كريمه راجع به غزوه بدر است . خداوند سبحان مى فرمايد: اى مؤمنان شما، كافران را نكشته ايد، بلكه خدا آنان زا كشت ، و اى پيغمبر آنچه را كه تو انداختى ، تو نينداختى ، ولكن خدا انداخت .

در روز بدر، جبرييل عليه السلام به رسول الله صلى الله عليه وآله گفت : يك مشت خاك برگير و آن را بر كافران بيانداز !

وقتى دو فرقه با هم برابر شدند، رسول الله صلى الله عليه وآله به امير المؤمنين عليه السلام فرمود: يك مشت از سنگريزه هاى وادى به من ده !.

امير (ع )يك كف از سنگريزه آميخته با خاك به رسول الله داد. رسول الله آن را بر روى كافران بينداخت و گفت : شاهت الوجود.

و به نقل ديگر سه عدد سنگريزه گرفت ، يكى بر سوى راست كافران انداخت و يكى بر چپ آنان و يك بر پشت سر آنان ، و گفت : (شاهت الوجود). پس آن قوم شكست خوردند.

در اين آيه با اين كه مومنان ، كافران را كشته اند، خداوند مى فرمايد: خدا آنان را كشته است .و با اين كه رسول الله حصباء را انداخت ، خداوند فرمود: آنچه را كه تو انداختى ، تو نينداختى ، خدا انداخت .(210)

شيخ عارف محبى الدين عربى در باب شصتم فتوحات ، و صدر المتاءلهين در اسفار (208)روايت نقل كرده اند كه : روزى رسول الله صلى الله عليه وآله با يارانش در مسجد نشسته بودند كه آواز سهمگين از فرو افتادن چيزى را شنيدند پس بترسيدند. رسول الله صلى الله عليه وآله گفت : ميدانيد آواز چيست ؟

گفتند: خدا و رسولش دانايند.

رسول الله فرمود كه : سنگى از بالاى جهنم هفتاد سال است كه افتاده و اينك به قعر جهنم رسيده است و اين آواز هولناك از سقوط آن سنگ برخاست .پس هنوز رسول الله از كلام خود فارغ نشده بود كه از خانه منافقى صداى گريه اهل و عيالش بلند شد كه آن منافق در آن وقت بمرد و هفتاد سال عمر او بود و رسول الله گفت : الله اكبر

سپس شيخ گويد كه : علماى صحابه از اين گفتار رسول الله دريافتند كه اين حجر آن منافق است و وى از آن روزى كه آفريده شد به سوى جهنم مى رفت تا آن كه عمرش به هفتاد رسيد و چون بمرد در قعر جهنم قرار گرفت .

خداوند فرمود: ان المنافقين فى الدرك الاسفل من النار . پس آن صدا را شنيدند تا عبرت بگيرند.(209)

رسول خدا صلوات الله عليه هر شب ، سه بار به مسجد مى رفت ، كنار منبر او فقرا خوابيده بودند.

حضرت كنيزى را كه به زنانش خدمت مى كرد، طلبيد و فرمود: هر چه غذا هست بياورد !

كنيز رفت ديگى آورد كه ته آن كمى غذا مانده بود. بعد حضرت ده نفر از فقرا را بيدار كرد و فرمود بگوييد: بسم الله و بخوريد.

بعد از ده نفر همين طور ده نفر - ده نفر، همه خوردند و سير شدند. باز هم مقدارى غذا در ديگ ماند. به كنيز دستور داد آن را پيش زنها ببرد. (207)

رسول خدا صلى الله عليه وآله فرمود: چون كسى از شما كسى ديگر را مى زند، به صورتش نزند، و او را نگويد خداوند صورتت را زشت گرداند؛ زيرا خداى تعالى آدم را بدان صورت خلق فرمود. (206)

معاذ بن جبل نزديك رسول خدا صلى الله عليه وآله در منزل ابو ايوب انصارى نشسته بود، معاذ گفت : اى رسول خدا !درباره قول خدا يوم ينفخ فى الصور فتاتون افواجا تا آخر آيات چه مى فرماييد؟

حضرت فرمود: اى معاذ !از امرى بزرگ پرسيدى .

آنگاه اشك از چشمانش سرازير شد، آنگاه گفت : ده صنف از امتم گوناگون محشور مى شوند، خداوند آنها را از صف مسلمانان جدا كرد و صورت آنها را برگردانيد، برخى را بر صورت بوزينه و برخى را بر صورت خوكها نمود.تا اين كه فرمود: آنهايى كه بر صورت بوزينه اند سخن چينانند، و آنهايى كه بر صورت خوكند حرام خورانند.(205)

شيخ اجل مفيد در اوائل المقالات گفته است : اخبار صحيح از پيامبر صلى الله عليه وآله آمده است كه ملائكه بر كسانى كه در گورند نازل مى شوند، پس از اديان ايشان مى پرسند، و الفاظ اخبار در اين باره متقاربند. در برخى از آنها آمده كه دو فرشته خداى تعالى به نام ناكر و نكير بر ميت فرود مى آيند و از پروردگارش و پيامبر و امامش مى پرسند، پس اگر به درستى جواب داد وى را به فرشتگان نعيم مى سپرند، و اگر پاسخ درشت نداد به فرشتگان عذاب تسلميش مى كنند.

در برخى اخبار فرمودند: اسم آن دو فرشته اى كه بر مؤمن فرود مى آيند، مبشر و بشير است .و در برخى فرمودند: دو فرشته اى كه بر كافر فرود مى آيند ناكر و نكيرند؛ زيرا وى انكار حق كرده و آنچه را آن دو فرشته آوردند انكار مى كند و از آن بدش مى آيد. و علت اين كه دو فرشته مؤمن مبشر و بشير ناميده شده اند، است است كه آنها از خداى تعالى به رضا و ثواب دائم بشارت مى دهند، و اين دو اسم لقب آنها نيشت ، بلكه عبارت از كار آنهاست .(204)

در حديث نبوى صلى الله عليه وآله آمده است كه : خلقتم للبقاء لا للفناء: شما براى بقاء خلق شده ايد و نه براى فنا.(202)

201-برادر مرگ

رسول خدا صلى الله عليه وآله فرمود: النوم اخ الموت ؛ خواب برادر مرگ است .(203)

مرحوم خواجه نصير الدين طوسى ، در كتاب آغاز و انجام حديثى از خاتم الانبياء صلى الله عليه وآله نقل مى كند كه : حضرت فرمود: شوق بهشت به سلمان ، بيش از شوق سلمان به بهشت است .

خواجه مى فرمايد: بهشت ، كمال اصحاب يمين است و مقربين كمال بهشت اند.(201)

201-گفت و گو، ص 222.

در باب سيزدهم مجلد ششم بحار از علل الشرايع به اسنادش از انس رويت كرده كه گفت : مردى از اهل باديه آمد و ما خوشمان مى آمد كه مردم باديه نشين بيايند و از پيامبر صلى الله عليه وآله سؤال كند.

اعرابى پرسيد: اى رسول خدا !قيامت كى است ؟

در اين هنگام وقت اقامه نماز رسيد، آن حضرت نمازش را به پايان برد، فرمود: پرسيده از قيامت كجاست ؟

مرد باديه نشين گفت : اى رسول خدا !منم .

فرمود: براى قيامت چه آماده كردى ؟

پاسخ داد: خدا را !عمل فراوان از نماز و روزه براى قيامت نياندوختم ، جز اين كه خدا و رسولش را دوست مى دارم .

انس گفت : نديدم مسلمانان به چيزى بعد از اسلام ، بيش از اين خوشحال شده باشند. (200)

200-عيون مسائل نفس و شرح آن ، ج 2، ص 536.