الف) حرة الرجلاء: منطقه‌ای است در نزدیکی خانه‌های قبیله‌ی بنی‌قین و در بین راه مدینه و شام واقع است؛ دارای مزارع زیاد و سرسبز است که آن را «الوادی الأحمر» نیز نامیده‌اند. [185].

ب) القصیبه: منطقه‌ای است در نزدیکی خیبر و مدینه‌ی منوره که برای صدقات آنان، دستورالعمل خاصی صادر نموده است. [186].

پ) چاه‌های ذوات الشعراء، قعین، معید و رعوان که در کناره‌های الرجلاء واقع شده و آب فراوان دارد و همگی جزء موقوفات امیرالمؤمنین علیه‌السلام است. [187].

ت) ینبع: صحرای پهناوری است در حدود هفت مرحله‌ای [188] غرب مدینه‌ی

منوره که دارای چشمه‌های متعدد و روستاهای گوناگونی است و از این جهت، افراد زیادی در آن منطقه سکونت داشته‌اند. بنابر نقل شریف بن سلمة بن عیاش ینبعی، 170 چشمه‌ی بزرگ و کوچک در آن جا وجود داشته و قبیله‌های جهینه، لیث و همچنین انصار در آن منطقه زندگی می‌کرده‌اند و دارای زراعت، درخت‌کاری و نخل‌های فراوان بوده‌اند. این منطقه همچنان سرسبز است وبه همین جهت شهرت دارد.

علی بن ابی‌طالب علیه‌السلام آن را وقف نمود و تولیتش را به فرزندش امام مجتبی علیه‌السلام واگذاشت. همان طور که در ابتدای بحث اشاره شد، ابوعلی الهجری گفته است: بسیاری از صدقات و موقوفات علی بن ابی‌طالب علیه‌السلام در ینبع واقع است.

ث) بغیبغات: بالاتر از صحرای ینبع و نزدیکی وادی صفراء و روستای بزرگ یلیل واقع شده که آن را وادی صفراء و وادی یلیل نیز می‌نامند؛ قسمت پایین آن به دریا می‌رسد. [190].

چشمه‌های معروف این منطقه عبارت است از: عین أبی‌سلم، عین أبی‌نیزر، عین مولا و عین البحور که امیرالمؤمنین علیه‌السلام خود در احداث و احیای این چشمه‌ها دخیل بوده است. صاحب عمدة الاخبار می‌گوید: چشمه‌ی البحور را علی بن ابی‌طالب علیه‌السلام به دست خود احیا نموده است. [191].

در نقل‌های دیگر، عین البحور را عین البحیر و عین مولا را عین نولا نیز نامیده‌اند و گفته‌اند که این دو چشمه در منطقه‌ی ینبع واقع شده است. [192].

بغیبغات منطقه‌ی وسیعی است که شامل عین البحور و عین مولا نیز می‌شود و لذا ینبع یا بغیبغات شامل آن دو که در قسمت فوقانی و کوهستانی است می‌باشد.

امام صادق علیه‌السلام فرمود: «رسول خدا صلی الله علیه و آله چهار زمین را تصاحب کرد و سپس در راه خدا وقف نمود و آن‌ها را جزء صدقات و موقوفات قرار داد: فقیران، بئر قریش، الشجره، و سرزمین ینبع.» [193].

از این روایت روشن می‌شود که بخشی از سرزمین ینبع، موقوفه‌ی رسول خدا صلی الله علیه و آله است و بخشی دیگر از موقوفات علی بن ابی‌طالب علیه‌السلام، همان طور که ابوعلی هجری مطرح کرد. در این منطقه، موقوفات وسیع دیگری نیز بوده است، همانند موقوفات امام جعفر صادق علیه‌السلام که شامل نخل‌های بی‌شمار، چشمه‌های زیاد، روستاهایی همچون أرینه و… بوده [194] و سخن درباره‌ی آن‌ها فرصت دیگری می‌طلبد.

ج) صحرای «رعیة» و «الأسحن» که دارای نخل‌های زیادی است و در شرق و غرب مدینه واقع شده است. [195].

چ) چشمه‌ی ناقه که نام دیگرش «عین حسن» است و دو صحرای دیگر به نام‌های فقیرین و اضم (به وزن عنب) در نزدیکی مدینه هست که معمولا سیل‌های موسمی از آن جا می‌گذرد. [196].

خ، ح) دیمة، أذینة

دو مکان دیگر از موقوفات آن حضرت است که در وصیت خویش در کنار دیگر موقوفاتش نام برده، در آن وصیت چنین آمده است:

«هذا ما أوصی به وقضی به فی ماله عبدالله علی ابتغاء وجه الله لیولجنی به الجنة و یصرفنی به عن النار و یصرف النار عنی یوم تبیض وجوه و تسود وجوه ان ما کان لی من ینبع من مال یعرف لی فیها و ما حولها صدقة و رقیقها… و ما کان لی بوادی القری کله من مال بنی فاطمة و رقیقها صدقة و ما کان لی بدیمة و أهلها صدقة و ما کان لی باذینة و اهلها صدقة…؛ این وصیت بنده خدا علی بن ابی‌طالب [علیه‌السلام] در اموال خویش است، وصیتی که در آن برای خشنودی خداوند متعال دستور حتمی داده شده تا به واسطه‌ی آن بهشت مأوایش گردد و از آن آتش عذاب دور شود روزی که بعضی از چهره‌ها سفید می‌گردند و بعضی دیگر سیاه می‌شوند.

آنچه از اموال منطقه «ینبع» و اطراف آن مربوط به من است وقف و صدقه قرار دادم و آنچه را در «وادی القری» [197] دارم همگی وقف بر اولاد فاطمه علیهاالسلام می‌گردد و سود و ثمره‌اش صدقه خواهد بود و نیز اموال من در دیمه صدقه و وقف است و غلامانی که در آن به کار مشغول هستند نیز صدقه می‌باشند و نیز أذینه و أهل آن [198] موقوفه و صدقه خواهند بود» (در این وصیت عده‌ای از غلامان را آزاد کرده) [199].

این وصیت را آن بزرگوار در مسکن [200] ، در دهم جمادی الاولی سال سی و هفت ه. ق ایراد نمود و افرادی همچون ابوسمر بن أبرهة، صعصعة بن صوحان، یزید بن قیس و هیاج بن ابی‌هیاج شاهد و گواه بر آن بوده‌اند، در این وصیت مسؤولیت موقوفات خود را بر دوش امام حسن مجتبی علیه‌السلام فرزند اکبر خویش گذاشته است.