باران از آسمان دنيا فرو مى آيد و طهور است ؛ يعنى پاك كننده است . و از رسول الله صلى الله عليه وآله روايت شده است كه : آب باران پيش از آن كه به زمين برسد دواء است .(185)

185-شرح فص حكمه ، ص 377.

از رسول اكرم صلى الله عليه وآله ماءثور است كه : العلم نور يقذفه الله فى قلب من يشاء ؛ دانش نورى است كه خدا در دل هر كس بخواهد مى تاباند. (184)

184-عيون مسائل نفس و شرح آن ، ج 2، ص 168.

رسول خدا صلى الله عليه وآله فرمود: العلم امام العمل و العمل تابعه (علم امام عمل است )زيرا كه كارى بى راهنمايى و پيشوايى دانش ‍ صورت نمى گيرد، و سعادت حقيقى انسان بدون نود علم وقوع نمى يابد، و مدينه فاضله انسانى جز با علم بايسته و عمل شايسته تشكيل نمى شود، به قول حكيم سنايى غزنوى :

علم نر آمد و عمل ماده

دين و دنيا بدين دو آماده (183)

183-تازيانه سلوك ، ص 63.

علم و عمل در حقيقت ، جوهر انسان سازند، و انسان آنچه را فرا گرفته و بدان عمل نموده است ، گوهر ذات او مى گردد. و به عبارت ديگر، علم و عمل خود سازنده وجوب است . هر خردمند فرزانه بايد بنگرد كه در شب و روز، خودش را چگونه مى سازد و اين مطلب وزين ، بر اصل استوار و پايدار اتحاد عقل و معقول و معقول ، يعنى علم و عالم و معلوم ، و هم اتحاد عمل و عامل و معمول است ، چه اين كه عمل را دو روى است ، رويى با زمان و ماده است كه متصرم و منقضى الست ، و رويى با ماوراى زمان و ماده و طبيعت است كه حقيقت گوهر انسان مى شود و هميشه باقى و برقرار است . لذا پيغمبر خاتم صلى الله عليه وآله به قيس بن عاصم فرمود: همه احوال و اهوال و نشيب و فراز را كه در پيش دارد، آن عمل تو است .

غرض اين كه مرد و زن بزرگوار اجتماع ما بايد بكوشند تا خود كتاب زنده جاودانه سودمند باشند، كه جوهر ذات آنها به نود دانش فروغ گيرد. به قول حافظ شيرين سخن :

گوهر معرفت آموز كه با خود ببرى

كه نصيب دگران است نصاب زر و سيم (182)

182-گفت و گو، ص 139.

حضرت رسول اكرم صلى الله عليه وآله به اصحابشان فرمودند: از شما كسانى باشند كه زبان بيگانگان را بياموزند تا نامه ها را بخوانند و بفهمند.و حتى امر فرمودند كه زبان ديگر قبايل را ياد بگيرند، چرا كه زبان هر طايفه اى نردبانى است براى رسيدن به مقاصد آن طايفه .

پس آنچه را كه جامعه براى نگهدارى پيگره اجتماع و مدينه فاضله نياز دارد، همه پسنديده است و نويسندگان ما نيز براى پروراندن آن حقايق بايد دست به قلم ببرند و مرحله اولى و اولين چيزى كه از اهميت بسزايى برخوردار است ، آدم سازى است و براى هر گروه ، بايد معارف و علوم اسلامى به همان نسبت ، برايشان به صورت كتاب نوشته شود و غذاى روحى شان به اندازه ظرفيت ادراكى شان باشد. (181)

181-نهج البلاغه ، فيض الاسلام ، حكمت 139.

حديثى را از پيامبر اكرم صلى الله عليه وآله نقل مى كنند:

ان الحكمه لتنزل من السماء فلا تدخل قلبا فيه هم غد ؛ حكمت از آسمان نازل مى شود، اما بر قلبى كه در آن هم و غصه فردا هست ، نازل نمى شود.

نفس مطمئنه ، علوم و معارف را مى گيرد. نفس مضطربه ، به جايى نمى رسد. شخص پريشان خاطر، عالم نمى شود. هم واحد مى خواهد. اصولا تعقل با تعلق جمع نمى شود.

كتابهاى تذكره را بخوانيد، با شرح حال بزرگان آشنا شويد. ببينيد كه در راه معشوقشان كه تحصيل علم و كمال است ، مشتهيات نفسانى را زير پا گذاشتند. اين بود كه شيخ طوسى شدند، علامه حلى شدند، محقق طوسى شدند، فارابى شدند، ملا صدرا شدند، صاحب جواهر شدند و…(180)

180-گفت و گو، ص 104.

اگر اولين و آخرين فلاسفه نظام هستى و قديم الايام كرد هم آيند و حضرت پيامبر خاتم صلى الله عليه وآله در ميان آنها ظهور كند و به سخن در آيد، تمامى فلاسفه خواهند گفت كه : فيلسوف يعنى اين ، فلسفه يعنى همين كه ايشان مى فرمايند، و وى عالم است و ما امى هستيم و بايد از محضر شريف او استفاده نماييم .

ابو نصير فارابى ملقب به معلم ثانى ، در يكى از رسائلش چنين گفته است كه فيلسوف كابل امام است و چون فلسفه ، يعنى علم به حقايق اشياء و چنين افرادى عالم به معارف و حقايق اشياء هستند، علم آدم الاسماء كلها(179)فيلسوف كامل پيغمبر صلى الله عليه وآله است هو الذى بعث فى الميين رسولا منهم .

179-سوره بقره ، آيه 31.

استاد كل فى الكل و قدوه اولين و آخرين و قطب الاقطات خاتم النبيين صلى الله عليه وآله : اطلب العلم من المهد الى اللحد هيچ وقت نبايد توقف باشد.(178)

178-گفت و گو، ص 65.

گوهر علم نورى است كه عين حقيقت عالم و چراغ فرا راه او مى گردد. و اصلا علم عالم است و عالم علم است . و به عبارت پيغمبر خاتم صلى الله عليه وآله : علم ، نفس عقل و فهم ، روح آن است . (177)

177-گفت و گو، ص 78.