1. اختلاط در مجالس خانوادگى

سؤال 147. مقدار و نوع پوشش زن در ميهمانى هاى خانوادگى چه ميزان است؟

جواب: زن بايد در مقابل نامحرم بدن خود را جز صورت و دست ها تا مچ بپوشاند; و تفاوتى ميان ميهمانى خانوادگى و غير آن نيست.

سؤال 148. آيا عرف در نوع پوشش زنان در ميهمانى هاى خانوادگى مؤثر است؟

جواب: اگر منظور اين است كه تمام بدن به غير از گردى صورت و دست ها تا مچ پوشيده باشد تفاوت عرفها تاثيرى ندارد، و در مقابل نامحرم در مجالس خانوادگى يا غير آن بايد پوشش اسلامى رعايت شود.

سؤال 149. بوسيدن سر و دست زنان و مردان سالخورده فاميل كه نامحرم هستند به جهت احترام چه حكمى دارد؟

جواب: اشكال دارد.

سؤال 150. شوخى و صحبت با اقوام نامحرم در مجالس چه حكمى دارد؟

جواب: صحبت هاى عادى مانعى ندارد ولى شوخى اشكال دارد.

سؤال 151. در برخى مناطق اقوام نامحرم نزديك را جزء محارم مى دانند و حجاب را در مقابل آنها رعايت نكرده و گاه با آنها دست مى دهند و امثال آن، حكم اين امور چيست؟

جواب: بايد تمام اين امور كه خلاف شرع است ترك شود و آنان را با زبان خوب امر به معروف و نهى از منكر نمود.

سؤال 152. نشستن افراد نامحرم فاميل بر سر يك سفره چه حكمى دارد؟

جواب: در صورتى كه جهات شرعى را رعايت كنند مانعى ندارد.

سؤال 144. متأسّفانه روابط بين پسر و دختر در جامعه ما بسيار بد جا افتاده، و پدر و مادرها از آن به عنوان يك كار زشت ياد مى كنند. من به عنوان يك پسر جوان موارد زيادى از اين روابط را ديده ام. اگر پسر و دختر در روابط خود، حدود را رعايت كنند، و بدون اطّلاع پدر و مادرشان رابطه اى برقرار نمايند، و بين خود دوستى پايدارى را برنامه ريزى كرده باشند، كه به احتمال قريب به يقين به ازدواج آنها منتهى شود، آيا شرعاً مشكلى دارد؟

جواب: تجربه هاى مكرّر در مكرّر نشان داده كه رابطه هاى دختران و پسران دام هاى شيطان است، و منجر به خلاف شرع مى شود. بنابراين تنها در صورتى كه قصد ازدواج داشته باشند، آن هم به مقدارى كه براى شناخت يكديگر لازم است، مى توانند تماس بگيرند.

سؤال 145. لطفاً به سؤالات زير پاسخ فرماييد:

الف) آيا ارتباط نوشتارى و نامه نگارى دختر و پسر بالغ نامحرم از طريق كامپيوتر و شبكه اينترنت جايز است؟

ب) پس از آشنايى طرفين از طريق بالا، آيا ملاقات عمومى تعدادى دختر و پسر بالغ و نامحرم، در مكان عمومى جايز است؟

ج) آيا مصاحبه و نگاه به چشم ها و صورت همديگر جايز است؟

د) اگر موارد بالا جايز باشد، در چه مرحله اى اجازه پدر براى ادامه ارتباط دختر يا پسر بالغ و نامحرم، حضورى يا نوشتارى، واجب است؟

جواب: با توجّه به اين كه اين گونه ارتباطها غالباً منشأ مفاسدى مى شود، جايز نيست.

سؤال 146. مكالمه تلفنى پسر و دختر و مراوده طرفين جهت دوستى چه حكمى دارد؟

جواب: جايز نيست.

سؤال 137. آيا بطور كلّى گفتگو با زن نامحرم جايز است؟

جواب: در صورتى كه بطور عادى باشد مانعى ندارد.

سؤال 138. گفتگو با مردان نامحرم با چه شرائطى جايز است؟

جواب: در حدود سخنان عادى، مشروط به اين كه منشأ فسادى نباشد، جايز است.

سؤال 139. آيا سلام كردن مرد بر زن نامحرم كراهت دارد؟

جواب: كراهت ندارد ; ولى از بعضى از اخبار استفاده مى شود كه سلام كردن به زن جوان مكروه است.

سؤال 140. گفتگو با همكاران نامحرم چه حكمى دارد؟

جواب: در صورتى كه جهات شرعيه مراعات شود، و به جز آن دو نفر شخص ثالثى نيز وجود داشته باشد، يا امكان ورود ديگرى بدون اجازه آنها باشد، و سخنان عادى و معمولى باشد، اشكال ندارد.

سؤال 141. چت كردن با نامحرم چه حكمى دارد؟

جواب: اين كار با جنس مخالف اشكال دارد، و غالباً پيامدهاى منفى به همراه دارد، مگر اين كه مقدّمه ازدواج باشد. كه در اين صورت به مقدارى كه جهت ازدواج لازم است، اشكالى ندارد.

سؤال 142. دوختن لباس زنانه توسط خياط مرد، چه حكمى دارد؟

جواب: در صورتى كه مستلزم تماس بدنى و محرّمات ديگرى نشود اشكالى ندارد.

سؤال 143. جوان مجرّدى در برخورد با نامحرم دچار مشكل است. اين برخوردها و نگاه هاى غير مستقيم و گاه مستقيم (كه بنا به ضرورت و از روى ناچارى انجام مى شود)، و حتّى در برخى موارد شنيدن صداى نامحرم و صداى پاى او، برايش نوعى لذّت به همراه دارد. لازم به ذكر است محدود كردن خود و خانه نشينى براى فرار از مشكل مطرح شده، تنها براى مدّتى او را از اين صحنه ها دور مى كند، امّا در برخوردهاى بعدى، كه به ناچار هر انسانى ناگزير از آن است، اوّلاً: اين حالت ها در او تشديد مى شود، به طورى كه گاه حتّى در برخورد با محارم نيز مشكل مطرح شده، بروز مى كند، ثانياً: در دراز مدّت به علّت قطع ارتباط با ديگران، و بيرون نرفتن از منزل، و حتّى ترك درس و تحصيل در دانشگاه، و چشم پوشيدن از تلويزيون و تصاوير و عكس ها، و در يك كلام به انزوا نشستن، باعث بروز ناراحتى هاى مختلف جسمى و روحى از جمله افسردگى و ناراحتى هاى عصبى او خواهد شد. وظيفه شرعى چنين شخصى چيست؟

جواب: به هيچ وجه لازم نيست با مردم قطع رابطه كند، و خانه نشين شود. همين اندازه كه عمداً نگاه نكند مشكلى ندارد، حتّى اگر قهراً و بدون اختيار براى او لذّتى حاصل شود.

سؤال 135. مراجعه زن به دكتر مرد اگر دكتر حاذق زن نباشد چه حكمى دارد؟

جواب: در مورد ضرورت مانعى ندارد.

سؤال 136. آيا مراجعه زن به پزشك مرد در صورتى كه بتواند پزشك زن در آن رشته بيابد جايز است؟

جواب: در صورتى كه مستلزم نگاه به غير وجه و كفّين يا مستلزم لمس كردن باشد فقط در صورت ضرورت جايز است و با وجود پزشك زن جايز نيست.

1. خلوت با نامحرم

سؤال 132. خلوت با نامحرم چه حكمى دارد؟

جواب: احتياط واجب آن است كه مرد و زن نامحرم در محلّ خلوتى كه كسى در آنجا نيست و ديگرى هم نمى تواند وارد شود، نمانند; حتّى اگر در آنجا نماز بخوانند نماز آنها اشكال دارد.

سؤال 133. محدوده خلوت با اجنبيه چيست؟ اگر شخصى مطمئن باشد كه در خلوت با اجنبيه به گناه نمى افتد، باز هم اين كار اشكال دارد؟

جواب: اگر در مكانى هستند كه معمولاً هيچ كس رفت و آمد نمى كند، خلوت با اجنبيه محسوب مى شود. و خلوت با اجنبيه، حتّى اگر فكر مى كنند به حرام نمى افتند، اشكال دارد.

سؤال 134. آيا خلوت با زن نامحرم اگر چه مطمئن باشد مرتكب حرام نمى شود جايز است؟ محدوده خلوت اجنبيه چيست؟

جواب: اگر در مكانى هستند كه معمولاً هيچ كس رفت و آمد نمى كند، خلوت با زن نامحرم محسوب مى شود و خلوت با اجنبيه اشكال دارد حتّى اگر فكر مى كنند به حرام نمى افتند.

سؤال 126. شنيدن صداى زن نامحرم چه حكمى دارد؟

جواب: شنيدن صداى زن نامحرم در صورتى كه به قصد لذّت نباشد و سبب افتادن در گناه نشود اشكالى ندارد، ولى زن نبايد لحن صداى خود را طورى كند كه هوس انگيز باشد.

سؤال 127. گوش دادن به آواز زن نامحرم براى مرد در صورتى كه اشعار مذهبى بخواند و موجب مفسده هم نباشد چه حكمى دارد؟

جواب: اشكال دارد.

سؤال 128. شغل بعضى از خانم ها ذكر توسّل به اهل بيت(عليهم السلام) در مجالس زنانه است، گاهى از اوقات هنگامى كه مشغول روضه خوانى هستند مرد و يا بچه هايى كه خوب و بد را مى فهمند وارد حياط آن خانه مى شوند و صداى اين خانم را مى شنوند، حكم اين قبيل روضه خوانى ها چيست؟

جواب: در اين مورد كه نوشته ايد، صداى خود را آهسته تر كند و يا بدون تكيه به صوت بخواند.

سؤال 129. اگر زن با صوت قرآن بخواند، آيا مرد مى تواند به آن گوش بدهد؟ آيا تفاوتى بين نوار و غير آن هست؟

جواب: در صورتى كه زن به طور ساده قرآن بخواند مانعى ندارد، ولى اگر با آهنگ يا صداى زيبا بخواند گوش دادن مرد اجنبى جايز نيست و نوار و غير نوار فرقى نمى كند.

سؤال 130. هنگامى كه در مراسم صبحگاهى مدرسه يكى از خواهران قرآن را با صوت تلاوت مى كند دبيران مرد صداى وى را مى شنوند، آيا به طور كلّى تلاوت قرآن در صورت شنيدن نامحرم توسط خواهران گناه است؟

جواب: اگر با آهنگ باشد اشكال دارد و اگر به طور ساده باشد مانعى ندارد.

سؤال 131. گوش دادن به خنده زن نامحرم اگر موجب مفسده نباشد چه حكمى دارد و در صورتى كه مفسده داشته باشد چه حكمى دارد؟

جواب: در مواردى كه مفاسد خاصّى بر آن مترتب نشود مانعى ندارد.

سؤال 122. دست دادن زن با مرد نامحرم با دستكش چه حكمى دارد؟

جواب: بهتر ترك اين كار است; مگر در موارد ضرورت.

سؤال 123. آيا دست دادن با نامحرم از روى لباس اشكال دارد؟

جواب: تماس از روى لباس بدون قصد تلذّذ و ريبه اشكالى ندارد.

سؤال 124. در منطقه ما رسم بر اين است كه گاه زن عمو دست پسر برادر شوهر خود را مى گيرد و او را مى بوسد، يا زن برادر و خواهر زن نيز خود را با برادر شوهر و شوهر خواهر محرم حساب مى كنند، و يا دست دادن، خصوصاً بوسيدن سر و دست به هنگام بازگشت از سفر و ايام عيد شديداً رايج و مرسوم گرديده، و هر چه تذكر داده مى شود نمى پذيرند، بلكه گاه ناراحت مى شوند، تكليف ما چيست؟ اگر موجب قطع صله رحم شود چه حكمى دارد؟

جواب: اين گونه كارها حرام و خلاف شرع است، و نتيجه ناآگاهى بعضى از مردم مى باشد. وظيفه شما آن است كه با زبان خوش امر به معروف و نهى از منكر كنيد، و اگر صله رحم بدون آن ميسّر نيست، صله رحم را ترك كنيد.

سؤال 125. در محيطهاى دانشگاهى فرانسه، هنگام برخورد با اساتيد مرد، يا دانشجويان پسر، ناگزير به مصافحه هستيم، و گرنه حمل بر اسائه ادب دانشجويان مسلمان مى شود، در اين صورت مصافحه با مردان غير مسلمان چه صورت دارد؟

جواب: وظيفه شرعى شما دست ندادن است، و بايد اين فرهنگ اسلامى را به آنها فهماند تا حمل بر اسائه ادب نشود.

سؤال 120. آيا در حكم تماس بدن مرد و زن نامحرم، فرقى بين مسلمان و غير مسلمان مى باشد؟

جواب: فرقى نيست، هر دو حرام است.

سؤال 121. دست دادن با غير مسلمان چه حكمى دارد؟

جواب: در صورتى كه جنس مخالف نباشد اشكالى ندارد، و اگر رطوبت سرايت كننده اى در دست باشد، احتياطاً بعداً دست ها را بشويد; ولى با جنس مخالف جايز نيست.

سؤال 118. لمس و تماس دست دانشجوى پسر با دست زن موقع گرفتن نبض و معاينه و معالجه در مقام آموزش علمى كه از نظر استاد الزامى است در صورت ضرورت و غير ضرورت چه حكمى دارد؟

جواب: تنها در مورد ضرورت جايز است و اگر امكان داشته باشد كه از روى لباس بگيرد مقدّم است.

سؤال 119. آيا معاينه و لمس افراد غير بيمار در مقام آموزش پزشكى جهت كنترل سلامتى واستخدام و سربازى و… درصورتى كه همجنس نباشند جايز است؟

جواب: در امورى كه براى جامعه ضرورت دارد جايز است.

سؤال 114. افعال و مشاغلى براى زن و مرد هست كه مستلزم نظر و لمس بدن ديگرى است مثل دندان پزشكى، زايمان، جراحى و… در اين گونه موارد تكليف چيست؟ و آيا فرقى بين حال ضرورت و غير آن هست و ملاك ضرورت چيست؟

جواب: اين گونه امور فقط در صورت ضرورت جايز است و معيار ضرورت تشخيص عرف عام و صالح است.

سؤال 115. آمپول زدن زن توسط مرد نامحرم چگونه است؟

جواب: در غير ضرورت جايز نيست.

سؤال 116. آيا مى توان بيمارى كه امكان طهارت عورتين توسّط خودش وجود ندارد، را تطهير نمود؟

جواب: چنانچه مستلزم نگاه و لمس نباشد، يا اين كه به وسيله همسر انجام شود، اشكالى ندارد; در غير اين صورت تنها در موارد ضرورت مى توان انجام داد.

سؤال 117. لمس عورت و بدن بيمار توسط پرستار و طبيب چه حكمى دارد؟

جواب: هرگاه پرستار يا طبيب ناچار باشد به عورت بيمار دست بزند بايد دستكش يا مانند آن در دست داشته باشد، همچنين اگر طبيب و پرستار مرد ناچار باشد دست به بدن زن بزند يا طبيب و پرستار زن دست به بدن مرد بزند، ولى در صورت ضرورت و ناچارى اشكالى ندارد.