وقتى مهيب يك چشم او درد مى كرد و خرما مى خورد، حضرت فرمود: اى صهيب !چشم تو درد مى كند خرما مى خورد !

گفت : از آن طرف مى خورم كه درد نمى كند.(161)

161-خزائن ، ص 397.

روزى حضرت رسول (صلى الله عليه وآله ) با حضرت امير عليه السلام خرما مى خوردند، خر خرما كه حضرت رسول (ص )مى خورد، پنهان دانه اش را نزد امير (ع )مى نهاد تا تمام شد پيش حضرت رسول (صلى الله عليه وآله ) هيچ دانه خرما نبود و همه نزد حضرت امير بود، حضرت رسول (صلى الله عليه وآله ) فرمودند: من كثر نواه فهو اكول ؛ هر كه دانه او بيشتر بود، بسيار خورنده است .

حضرت امير چون اين كلام را فرمود، حضرت رسول (صلى الله عليه وآله ) تبسم نموده فرمان داد تا هزار درهم به آن حضرت انعام دادند.

حضرت رسول (صلى الله عليه وآله ) بعضى خوردسالان را به مطايبه خطاب مى فرمودند: يا ذالاذنين ؛ اى صاحب دو گوش .و بسيار با اصحاب به پاى مسابقت مى كردند؛ يعنى با هم در دويدن پيشى مى گرفتند و كشتى مى گرفتند.(160)

160-خزائن ، ص 396.

همانطور كه فضول طعام مميت است ، فضول كلام نيز از قلب قاسى برخيزد از رسول الله (صلى الله عليه وآله ) روايت است كه : لا تكثروا الكلام تغير ذكر الله ؛ فان كثره الكلام بغير ذكر الله قسو القلب ان ابعد الناس من الله القلب القاسى ؛

سخن زياده مگوييد مگر آن كه ذكر خدا باشد؛ زيرا كلام بسيار كه در آن ذكر خدا نباشد قساوت قلب مى آورد و دورترين مردم از خداوند، صاحب قلب قسى مى باشد.

بدانكه شجره طوبى صورت تمثل ايمان است و اصل و ريشه آن در قلب حضرت خاتم (صلى الله عليه وآله ) ثابت است و فرع و شاخه آن در آسمان است و پيوسته ميوه هاى خود را به اذن ربش مى دهد، و هر مؤمنى شاخه اى عظيم از آن مى باشد. پس بفهم !

و در مقابل آن زقوم قرار داد: اذلك خير نزلا ام شجره الزقوم انا جعلناها فتنه للظالمين انها شجره نخرج فى اصل الجحيم طلعها كانه رؤوس ‍ الشياطين .

و در كافى از امير المؤمنين عليه السلام آمده : طوبى شجره اصلها فى دار النبى (صلى الله عليه وآله ) و ليس من مؤمن الا و فى داره غصن منها الحديث . يعنى طوبى درختى است كه ريشه آن در خانه پيامبر (صلى الله عليه وآله ) است و هيچ مؤ منى بيست ، مگر اين كه در خانه اش ‍ شاخه اى از آن است .

و در وافى آمده است ، تاءويل طوبى علم است ، زيرا هر نعيمى در بهشت مثالى در دنيا دارد، ومثال شجره طوبى شجره علوم دينى است كه ريشه آن در خانه پيامبر است كه مدينه العلوم است و در خانه هر مؤمنى شاخه اى از آن است الخ .(159)

159-عيون مسائل و شرح آن ، ج 2، ص 516.

هر كسى زارع و مزرعه خود است و نيات و اعمالش ، بذرهايش .

بنگر تا در مزرعه خويش چه كاشتى و در قول رسول الله (صلى الله عليه وآله ): الدنيا مزرعه الاخره دقت كن . و به عبارت ديگر هر كس سفره خود و مهمان سفره خود است .(158)

158-تازيانه سلوك ، ص 36.

در سوره والنجم از اوصاف رسول الله (صلى الله عليه وآله ) است كه : و ما ينطق عن الهوى ، ان هو الا وحى يوحى ؛ پيامبر (صلى الله عليه وآله ) هرگز از روى هواى نفس سخن نمى گويد، بلكه همه گفته هاى آن حضرت بيان وحى الهى است .

از آن بزرگوار بايد سر مشق گرفت كه ميزان قسط (156)است : لقد كان لكم فى رسول الله اسوه حسنا ؛ هر آينه رسول گرامى (صلى الله عليه وآله ) اسوه نيكويى است براى شما.(157)

156-به معنى عدالت و اعتدال .

157-الاحزاب 22/. - و تازيانه سلوك ، ص 6.

معاذ پسرى داشت كه پيش از وى از اين سرا سفرى شد، رسول الله صلى الله عليه وآله اين نامه را در تعزيت معاذ بدو نوشت : از محمد رسول الله به معاذبن جبل ، سلام بر تو؛ حمد مى كنم خدايى را كه جز او خدايى نيست . اما بعد خبر بى تابى تو در مصيبت فرزندت كه قضاى الهى بر وى جارى شد به من رسيد. همانا كه فرزند تو از موهبتهاى گواراى الهى توده و به عاريت در دست تو سپرده ، خداوند تو را تا زمانى به او لذت بخشوده و به وقت معلوم او را از تو بگرفت پس انا لله و انا اليه راجعون .

مبادا بى تابى تو پاداشت را تباه كند. اگر بر ثواب مصيبت خود برسى ، هر آينه خواهى دانست كه آن در برابر عظمت ثوابى كه خداوند براى اهل تسليم و صبر آماده كرده است ، اندك است . بدان كه بى تابى ، مرده را بر نمى گرداند و قدر را دفع نمى كند. شكيبايى نيكو پيشه كن . و به موعود، وفا كردن جوى . و اندوه تو بر چيزى كه لازم تو است و بر جميع خلق به وقتش ‍ نازل خواند شد، نگذرد. والسلام عليك و رحمه الله و بركاته .(155)

155-نامه ها و برنامه ها، ص 174و175.

در فصل پنجم از باب دوم كتاب مكارم اخلاق در وصيت رسول خدا صلى الله عليه وآله به ابوذر، آمده است : اى ابوذر !انسان از متقيان و پرهيزگاران نمى شود، جز آن كه چون شريكى با نفس خود محاسبه كند. پس دريابد كه از كجا آشاميده و از كجا پوشيده است ؛ از حرام بوده است و يا از حلال ؟.(154)

154-لقاء الله ، ص 184.

در حديثى از رسول خدا صلى الله عليه وآله نقل است كه : بعصى از مردم با چهره هايى محشور مى شوند كه صورت ميمون و خوك در مقايسه با آن ، زيبا مى نمايد.و در جايى فرموده است : در قيامت مردم به دو گروه محشور مى شوند. گروهى بر مركب سوارند، و گروهى پياده و با پاى خود و گروهى بر وجه و صورت شان .

سر اين مطلب آن است كه هر يك از خلق و وى رذيله و هر هياءت زشت و ناپسندى كه در نفس تمكن يافته است ، صورت نوعى است از انواع حيوانات ، و بدنى بدان اختصاص يافته است ؛ چون بدن شير و مانند آن ، براى خلق و تكبر و تهور، و روباه براى حيله و نيرنگ ، و ميمون براى استهزاء و سخريه ، و خوك براى آز و شوت رانى .

گاهى شخصى واحد، متخلق به اخلاق رذيله كثيرى است كه مراتب متفاوتى دادند؛ پس به حسب آن ، در آخرت صورتهاى حيوانى متفاوت و متعدد مى شوند.

خداوند متعال فرموده است : يوم تشهد عليهم سمعهم و ابصارهم و جلودهم بما كانوا يعملون .(153)

153-روزى كه گوش و چشم و پوستشان عليه آنان گواهى مى دهد. - و لقاء الله ، ص 166.