اميرالمؤمنين (ع ) فرمود: (آيات قرآنى بعضى ناطق بعضى ديگرند، زبان بعضى ديگرند. (398)

اميرمؤمنان على عليه السلام گفت : چون قرآن بر رسول نازل مى شد من هم مى شنيدم . (397)

امن الاسلام طبرسى در تفسير عظيم الشاءن مجمع البيان آورده است كه :

روايت شده است كردى يهودى از على بن ابى طالب عليه السلام مدت درنگ اصحاب كهف در كهف را پرسيد، امام مطابق قرآن (سيصد و نه سال ) پاسخش را داد، يهودى گفت : ما در كتاب خود سيصد سال يافته ايم .

امام فرمود: آنچه من گفتن سال قمرى است و آنچه شما مى گوييد سال شمسى . (396)

چون قرآن در حيات خود حضرت پيغمبر در معرض زياد شدن بود؛ زيرا كه پيوسته وحى نازل مى گرديد، تمام شدن و جمع آن البته بايد بعد از رحلت آن حضرت صورت پذيرد. اول كسى كه لزوم آن را دانسته متصدى جمع قرآن گرديد حضرت اميرالمؤمنين على بن ابى طالب بود، چنانكه علماى اهل سنت نيز نقل كرده اند .(395)

اميرمؤمنان عليه السلام عترت را كه در نهج البلاغه اسم مى برد مى فرمايد: فيهم كرائم القرآن و هم كنوز الرحمن . (393)عترت اهل قرآن هستند، قرآن در آنها عجين شده است و مراتب قرآن را سير كرده اند و معارج قرآن را پيموده اند و به مقامات شامخه قرآن رسيده اند و خود قرآن ناطق اند. آنان آثار و علايم و نشانه هايى دارند، حركات شان ، رفتارشان ، گفتارشان ، قلم شان ، همه قرآن است ، همه حق محضند و صدق صرف است ، آنان مبين حقايق اسماء الهيه اند .(394)

جناب وصى حضرت امير المؤمنين على عليه السلام ، به فرزندش ابن حنفيه وصيت مى كند و مى فرمايد: فرزندم !قرآن عهد خدا است ، مبادا شب و روز بر تو بگذرد و به اين عهد الهى سرى نزنى و از عهد الله غافل بمانى . قرآن عهد الله است و از اين عهدالله غافل مباش !و بر هر مسلمان واجب است كه هر روز در عهد او بنگرد، هر چند در پنجاه آيه . لااقل شب و روزى پنجاه آيه را با نظر و تدبر قرائت كند.

در ذيل حديث فرمود: فرزندم !بدان كه درجات بهشت بر عدد آيات قرآن است ، و چون روز قيامت شود به قارى گفته مى شود: بخوان و بالا برو در بهشت بعد از نبيين و صديقين كسى به حسب درجه برتر از قارى قرآن نيست .

گوهر معرفت آموز كه با خود ببرى

كه نصيب دگران است نصاب زر و سيم

غرضم اين است كه اين دو حديث را كنار هم بگذاريم ، تا در نتيجه به درجات بهشت و مائده هاى مادبه الله ، يعنى قرآن كريم ، و اطوار و شئون ارتقا و اعتلاى نفس ناطقه انسانى ، آشنا شويم .

حديث اول فرمود: من مدينه حكمتم و حكمت بهشت است ، پس جانى كه شهر حكمت است خود بهشت است .

و حديث دوم فرمود: درجات بهشت به عدد آيات قرآن است . و قرآن حكيم است ، پس بهشت است و آيات او حكمت اند، پس بهشت اند، پس ‍ درجات بهشت به عدد آيات قرآن اند. حال هر كس صحيفه وجود خود را مطالعه كند و ببيند تا چه پايه بهشت است .(392)

على بن ابى طالب عليه السلام فرمود: رسول خدا صلى الله عليه وآله مرا به يمن فرستاد؛ پس به وصيت مرا گفت : اى على !به نام خدا استعاذه كن !چرا كه خداوند متعال ، بسم الله را بر امت من در صبحگاهان مبارك گردانيد. و مى فرمود: هر كس در راه خدا براى خود دوستى برگزيند، خداوند در بهشت براى او خانه اى برگزيند. (391)

پيامبر اسلام فرمودند: تمامى هستى و موجودات اى باء بسم الله الرحمن الرحيم به وجود آمدند.

و نيز آورده است : امام على (ع ) فرمودند: من نقطه زير باء بسم الله ام .

و شيخ اجل ، حافظ رجب برسى حلى ، در مشارق الانوار از حضرت وصى عليه السلام روايت كرده است كه فرمود: انا النقطه التى تحت الباء و سر الباء؛ (390)من نقطه زير باء بسم الله و سر آن هستم .

امام صادق عليه السلام فرمودند: صورت انسانى بزرگ ترين حجتهاى خداوند بر خلقش است و كتابى است كه به دست خود آن را نوشته است و هيكلى است كه به حكمتش آن را بنا كرده است و مجموع صورت هاى جهان ها است و مختصر از لوح محفوظ است . و شاهد بر هر غائب است . و حجت بر هر منكر است . و راه راست به سوى هر خبر است ، و پل كشيده ميان بهشت و آتش است . (389)

ابن عباس گويد: از على كه خدا از او خوشنود گردد پرسيدم : چرا در سر آغاز سوره برائت بسم الله الرحمن الرحيم نوشته نشده است ؟

در پاسخ فرمود: چون (بسم الله ) پناه و زنهار است و در برائت زنهارى نيست ، با فرمان دست بر قبضه شمشير زدن و بر فرق مشركين كوبيدن نازل شده است . (388)