سؤال 57. محدوده اى كه بر زنان واجب است بپوشانند چه مقدار است و آيا لباس خاصى شرط است؟
جواب: كافى است كه زن بدن خود را جز صورت و دست ها تا مچ به هر وسيله اى كه مى تواند بپوشاند و لباس خاصّى شرط نيست ولى پوشيدن لباسهاى تنگ و چسبان و همچنين لباسهاى زينتى اشكال دارد.
سؤال 58. حدود حجاب اسلامى براى بانوان چيست؟ براى اين منظور، آيا پوشيدن لباس بلند و آزاد و شلوار و روسرى كفايت مى كند؟ اصولاً چه كيفيتى در لباس و پوشش زن در برابر افراد نامحرم بايد رعايت شود؟
جواب: براى حجاب اسلامى كافى است تمام بدن را با لباس مناسب (به جز گردى صورت و دست ها تا مچ) بپوشانند; ولى بى شك پوشيدن چادر به عنوان حجاب برتر خصوصاً در اماكن مذهبى مطلوبتر است.
سؤال 59. آيا بر زنان و دختران لازم است پاهايشان تا مچ را نيز بپوشانند؟ يا آنچه اكنون در جامعه رواج پيدا كرده، كه با پاى بدون پوشش ظاهر مى شوند، اشكالى ندارد؟
جواب: پوشيدن روى پا و كف پا بهتر است.
سؤال 60. آيا پوشيدن جوراب هاى نازك، در صورتى كه پا در آن پيدا باشد، براى زنان جايز است؟
جواب: اگر پا در آن پيدا باشد جايز نيست; ولى معلوم بودن حجم پاها ضررى ندارد.
سؤال 61. آيا پوشيدن جوراب ضخيم بدون شلوار، با اين كه حجم بدن مشخّص و در بعضى موارد مهيج است، يا پوشيدن كفش هايى كه در هنگام راه رفتن صداى مهيج دارد، جايز است؟
جواب: در صورتى كه منشأ مفسده اى باشد، اشكال دارد.
سؤال 62. چنانچه نپوشاندن صورت و دست ها تا مچ، براى برخى از زنان در جامعه فسادى را به دنبال داشته باشد، آيا پوشاندن آن واجب است؟
جواب: در اين صورت واجب مى شود; ولى تا يقين به چنين چيزى نداشته باشد پوشانيدن وجه و كفّين لازم نيست.
سؤال 63. آيا شوهر، يا پدر و مادر، مى توانند همسر و يا دختران خود را مجبور كنند تا دست ها و صورتشان را نيز به هنگام خروج از منزل بپوشانند؟
جواب: اجبار در اين امر جايز نيست; ولى هر گاه پدر و مادر يا شوهر حسّاسيت خاصّى داشته باشند رعايت آن خوب است.
سؤال 64. پوشانيدن چهره براى زنان خوش سيما، كه مى دانند در صورتى كه صورتشان پوشيده نباشد باعث گناه و انحراف جوانان مى شوند، چه حكمى دارد؟
جواب: پوشانيدن صورت بر آنان واجب نيست; جوانان وظيفه دارند نگاه نكنند.
سؤال 65. اگر خانمى به خاطر اين كه مبادا نپوشانيدن وجه و كفّين موجب فسادى شود آن را بپوشاند، آيا كار مستحبّى را انجام داده است؟
جواب: عمل به احتياط كرده است.
سؤال 66. آيا پوشاندن صورت واجب است با توجّه به اين كه در محيط درسى كار مشكلى است؟
جواب: وجه و كفّين از حجاب مستثنا هستند و پوشاندن آنها واجب نيست.
سؤال 67. آيا حكومت مى تواند، يا بر او لازم است، از بدحجابى يا بى حجابى بعضى از خانم هايى كه در اين امر مهم كوتاهى مى كنند، جلوگيرى نمايد؟ توضيح اين كه: بنده دانشجو هستم. چندى قبل استاد در كلاس اين شُبهه را مطرح كرد، و مدّعى شد كه هيچ دليل فقهى وجود ندارد كه حكومت را ملزم كند تا مواظب حجاب خانم ها باشد، همان طور كه وظيفه ندارد مواظب نماز صبح افراد باشد. علاوه بر اين گفتند: حضرت امير (عليه السلام) دستور داد حجاب را از سر كنيزانى كه خود را شبيه زنان آزاد كرده بودند، بردارند. نظر شما چيست؟
جواب: حكومت اسلامى و مسلمانان نسبت به گناهان پنهانى افراد وظيفه اى ندارند، ولى بدون شك نسبت به گناهانى كه به طور علنى و آشكار، در سطح جامعه انجام مى شود وظيفه نهى از منكر دارند، و الاّ جايى براى انجام اين وظيفه مهم باقى نمى ماند. البتّه با اين تفاوت كه مردم بايد به نهى از منكر زبانى اكتفا كنند. و ازهرگونه برخورد فيزيكى اجتناب ورزند، ولى حكومت مى تواند وارد اين مرحله نيز شود; و در مورد كنيزها اساساً ميزان پوشش آنها نسبت به زنان آزاد از نظر اسلام متفاوت بوده است.
سؤال 68. برخى از مادران، دختران نابالغ خود را، با سر و پاى برهنه در خيابان ها و مجالس در حضور نامحرمان ظاهر مى كنند، وظيفه چنين مادرانى چيست؟
جواب: بر پدر و مادر لازم است فرزندان خود را از زمان طفوليت به مسائل اسلامى آشنا كنند.
سؤال 69. محدوده پوشش در مقابل پسر نا بالغ چه ميزان است؟
جواب: واجب است زن بدن و موى خود را از نامحرم بپوشاند و احتياط مستحب آن است كه از پسر نابالغ كه خوب و بد را مى فهمد و به حدّى رسيده كه مورد نظر شهوانى است مستور دارد، ولى پوشانيدن صورت و دست ها تا مچ واجب نيست.
سؤال 70. گفته مى شود كه زن بايد خود را از پسر بچّه مميز بپوشاند، بفرماييد مميز بودن پسر بچّه از چه راهى شناخته مى شود؟
جواب: مستحبّ است خود را از چنين پسرى بپوشاند، و منظور از مميز اين است كه از مسائل جنسى آگاه باشد.
سؤال 71. مقدار پوشش زنان مسلمان، در برابر زنان غير مسلمان چيست؟
جواب: بهتر آن است كه بدن خود را در برابر زنان غير مسلمان برهنه نكنند; هر چند با پوشاندن عورت، ظاهر كردن بقيه حرام نيست.
سؤال 72. وظيفه خواهران مسلمان دانشجوى تركيه را نسبت به «رعايت حجاب» در فرض هاى ذيل بيان فرماييد:
الف) شرط طىّ كردن تمام ترم هاى دانشجويى در دانشگاه هاى تحت مديريت لاييك ها، رعايت نكردن حجاب شرعى است.
ب) شرط اتمام چند ترم باقى مانده از رشته خاصّى در دانشگاه، رعايت نكردن حجاب است.
جواب: با توجّه به اين كه اگر دختران مسلمان و متدين دروس عالى را نخوانند تنها افراد بى بند و بار و لامذهب پست هاى مهم را اشغال مى كنند، به افراد متدين اجازه داده مى شود كه مسأله حجاب را در خصوص مواردى كه ضرورت دارد رعايت نكنند، ولى در غير آن موارد حتماً رعايت نمايند.
